Zapomnij o wszystkim, czego cię nauczono o ekonomii i finansach. Zapomnij o swoich przekonaniach. Stań się jak nowo narodzone dziecko, którego umysł przypomina tabula rasa.
A teraz się rozejrzyj.
Ekonomia jest nauką prostą. Jednakże ubrano ją w różne sprzeczne ze sobą teorie, wypracowano skomplikowane modele matematyczne i przybrano kwiatkami hermetycznego, rzekomo naukowego, języka. Wszystko po to, by w każdej dyskusji z normalnym obywatelem mógł on usłyszeć: „Nie męcz się człowieku, to bardzo skomplikowane, często niezrozumiałe nawet dla autorytetów w dziedzinie ekonomii".
Rzeczywiście, czasem trudno się w tym połapać. Na sznurku ekonomi pozawiązywano mnóstwo węzełków, niekiedy bardzo misternych. Do każdego węzełka przypisano specjalistów i wszystko zostało tak zamotane, że „niewtajemniczony" z pokorą rezygnuje ze zgłębiania tej „jakże skomplikowanej" materii.
Owieczki, obudźcie się! Król jest nagi.
Role zostały odwrócone. Ekonomia nie służy człowiekowi. Goni za własnym ogonem. Fantastycznie wszystko opisuje, analizuje. Znajduje przyczyny. Na koniec oświadcza, że jest bezsilna. Że okresowe kryzysy wbudowane są w system.
Jeśli tak, to trzeba system zmienić. System nie jest dany nam przez naturę, przyrodę czy Stwórcę. System tworzymy sami. Czas na jego przebudowę. Od podstaw. Od fundamentów. Od zakwestionowania jego założeń.
* * *
A jak my, owieczki, zachowujemy się w czasach kryzysu?
Najlepsi z nas, najbardziej bezinteresowni, najmocniej zbuntowani, zakładają liczne stowarzyszenia. Protestują. Postulują. Żądają. Każda grupa żąda czegoś innego. Reformy ZUS. Reformy sądownictwa. Reformy ordynacji wyborczej. Reformy służby zdrowia. Reformy banków. Zakazu eksmisji. Zakazu odbierania matkom dzieci z przyczyn ekonomicznych. Zobaczcie, jak sprytnie nas podzielono. Takie rozdrobnienie bardzo nas osłabia. Nie domagajmy się łagodzenia skutków. Domagajmy się likwidacji przyczyn tego stanu rzeczy.
Źródłem wszystkich niesprawiedliwości jest system polityczno-ekonomiczny. System chroniący wielkiego złodzieja. A nieubłagany dla małego.
Wszyscy podziwiamy małą Islandię. Odważyła się oświadczyć, że żadnych długów płacić nie będzie. Świat finansów pokornie przyjął to do wiadomości. Pogodził się ze stratą. Teraz ją nadrabia – znowu pożycza Islandii duże sumy. Oczywiście na procent.
Historia zatoczyła koło, by znowu się powtórzyć. Szkoda, drodzy islandzcy przyjaciele. Odnawiacie fasadę tej budowli, a trzeba zacząć od fundamentów.
Izabela Litwin
Na tym kończymy druk fragmentów książki Joanny Carignan i Izabeli Litwin „Zanim wyjdziemy na ulice".
