Oto fragmenty tekstu przygotowanego przez Ojca Świętego na audiencję generalną 13 maja 1981 r. Nie został on wygłoszony. Zamach na życie Papieża, dokonany na Placu św. Piotra o godz. 17.19 przez młodego Turka nazwiskiem Agca, uniemożliwił dokończenie audiencji. Ciężko ranny Papież został przewieziony do rzymskiego szpitala Gemelli.
Dzisiaj, Umiłowani Bracia i Siostry w Chrystusie, pragnę rozpocząć rozważania na inny temat, aby godnie podkreślić datę, która zasługuje na to, by wpisać ją złotymi zgłoskami w dzieje Kościoła współczesnego: 15 maja 1891. Mija bowiem dziewięćdziesiąt lat od dnia, w którym poprzednik mój, Leon XIII, ogłosił fundamentalną encyklikę społeczną Rerum Novarum, która nie tylko stanowiła zdecydowane oskarżenie „niezasłużonej nędzy", w jakiej znajdowali się ówcześni robotnicy w pierwszym okresie zastosowania maszyny przemysłowej w dziedzinie produkcji, ale nade wszystko stworzyła podwaliny sprawiedliwego rozwiązania trudnych problemów współżycia ludzkiego, określanych zwykle mianem „kwestii społecznej".
Leon XIII śmiało podniósł głos w obronie uciśnionych, ubogich, pokornych, wyzyskiwanych, a nie było to niczym innym, jak echem głosu tego, który błogosławionymi ogłosił ubogich i łaknących sprawiedliwości. Tym bowiem, co uzasadnia interwencję Kościoła i jego Najwyższego Pasterza w sprawy społeczne jest zawsze posłannictwo otrzymane od Chrystusa, posłannictwo ocalenia człowieka w całej jego postaci.
Kościół, na mocy swego powołania, jest wezwany do tego, ażeby wszędzie był wiernym obrońcą godności uciśnionych i odepchniętych, do tego, ażeby był Kościołem słabych i ubogich. Chce solidaryzować się ze swymi dziećmi i z całą ludzkością, dzieląc trudności i utrapienia i czyniąc swoimi słuszne żądania tych, którzy cierpią lub są ofiarą niesprawiedliwości.
Rerum Novarum posiada również dla Kościoła szczególne znaczenie, ponieważ stanowi dynamiczny punkt odniesienia jego nauki i akcji społecznej we współczesnym świecie. Od początku, poprzez wieki, aż po dzień dzisiejszy, Kościół zawsze spotykał się oraz dokonywał konfrontacji ze światem i jego problemami, ukazując je w świetle wiary i moralności Chrystusowej. Przyczyniło się to do wyklucia się i powstania w ciągu dziejów systemu zasad chrześcijańskiej moralności społecznej, znanego dziś jako doktryna społeczna Kościoła. Jest zasługą papieża Leona XIII, że on pierwszy usiłował nadać jej charakter organiczny i syntetyczny.
Przedmiotem nauczania społecznego jest i na zawsze pozostanie godność człowieka, obrazu Boga, oraz obrona niezbywalnych praw ludzkich; celem zaś realizacja sprawiedliwości rozumianej jako postęp i integralne wyzwolenie osoby ludzkiej w jej wymiarze ziemskim i transcendentnym.
Św. Jan Paweł II
