J. Crate Larkin
Widać stąd jasno, że gdy kiedyś chciano zdobyć jakiekolwiek pieniądze – odbywało się to w postaci gotówki. Dziś mamy inną sytuację, gdzie wypisujemy czeki. Dzisiejszy system czekowy jest po prostu serią zapisów księgowych, a nasz system monetarny funkcjonuje głównie jako obieg tych czeków. Dokonujemy prawie całego naszego biznesu przy użyciu kawałków papieru, które są świadectwami Kredytu Finansowego. Kredyt ten jest tworzony i niszczony w księgowym procesie banków. „System czekowy jest sam w sobie wielkim postępem w stosunku do użycia gotówki (żetonów) w wielu zakresach. Jego wynalazek znalazł swój wynik w bankach faktycznie nie bijących pieniędzy, jako że jest to zupełnie niekonieczne, ale tworzących pieniądze nawet bez emisji drukowanych banknotów..."1
„Metoda, przy pomocy której bankier tworzy pieniądze jest pomysłowa i składa się w wielkim stopniu z księgowości."2 Ten rodzaj pieniędzy rodzi się w banku i umiera w banku. I bank jest odpowiedzialny zarówno za ich narodziny, jak i śmierć. „Bankier tworzy środki płatnicze z niczego."3
Fakt, że banki tworzą i niszczą pieniądze w księgowym procesie udzielania lub anulowania kredytów ilustruje każda zwykła pożyczka bankowa. Załóżmy, że idziemy do banku, żeby pożyczyć 1000 dolarów. Bankier osądza naszą zdolność kredytową, akceptuje nasze podanie i przyznaje pożyczkę, udzielając kredytu na nasze konto dokładnie tak, jakbyśmy wpłacili na nie taką samą sumę w gotówce. Mamy teraz „dług" wobec naszego przyjaciela – bankiera. Jesteśmy mu winni 1000 dolarów, które pożyczyliśmy, plus odsetki, które pobiera on za użycie pieniędzy. Możemy teraz wypisywać czeki korzystając z naszego nowego rachunku i czeki te są akceptowane jako pieniądze.
Banki mają teraz zezwolenie na pożyczanie dziesięciokrotnie większej sumy niż wynoszą ich aktualne rezerwy gotówkowe4 i korzystając z tego bankier „tworzy" w przypadku naszej pożyczki 1000 dolarów (minus odsetki) nowych pieniędzy. Kiedy nadchodzi czas spłacenia tej sumy, kredyt, którego nam udzielił, jest niszczony. Nie możemy już więcej wypisywać czeków pod ten kredyt. Faktycznie musimy punktualnie spłacić wszystko bankierowi lub zabezpieczenie, które zostało przedstawione jako gwarancja zostanie stracone w wyniku przejęcia przez bank. Jeżeli nie możemy spłacić bankiera, nasze zabezpieczenie przechodzi w jego ręce. Innymi słowy, każda pożyczka bankowa tworzy depozyt i każda spłata pożyczki bankowej likwiduje depozyt.
Pożyczki są udzielane, a depozyty tworzone przez umieszczenie kredytu na koncie pożyczkobiorcy w księdze bankowej. Tak stworzone pieniądze są likwidowane w ten sam sposób, przez obciążanie konta pożyczkobiorcy. Jakie koszty ponosi bank, gdy pożycza nam 1000 dolarów? Nie ponosi żadnych kosztów, z wyjątkiem wydatków na zaksięgowanie.
W wyniku procesu księgowego banków tworzone i niszczone są stale nowe pieniądze. Te pieniądze, o których Encyklopedia Brittanica mówi, że są tworzone „z niczego", są rzeczywiście wyprodukowane przy użyciu niczego więcej, jak pióra, papieru, zaufania I butelki tuszu.
Ten proces księgowy, bankowa metoda zarządzania narodzinami I śmiercią pieniądza, została jasno opisana przez Reginalda McKennę, dyrektora londyńskiego Midland Banku i byłego ministra skarbu: „Ilość istniejącego pieniądza zmienia się tylko w zależności od działania banków. Każda pożyczka bankowa tworzy depozyt… i dalej, „jest tylko jeden sposób, w jaki możemy powiększać lub zmniejszać ogólną sumę nowych pieniędzy… Ilość istniejącego pieniądza zmienia się tylko wraz z działaniem banków powodującym zwiększenie lub zmniejszenie depozytów. Wiemy, jak się tego dokonuje. Każda pożyczka bankowa i każdy bankowy zakup papierów wartościowych kreuje depozyt, a każda spłata pożyczki bankowej i każda sprzedaż bankowa likwiduje go."5
Kiedy myślimy o naszych własnych ciężko zarobionych osobistych kontach bankowych, wyobrażamy sobie być może, że nasze depozyty są używane przez banki do tworzenia nowych pieniędzy kredytowych. Lecz banki, wbrew temu, co sądzi wielu ludzi, nie pożyczają takich depozytów. Na mocy przywileju pożyczania sumy do dziesięciu razy większej od ich rezerw gotówkowych, banki tworzą Kredyt Finansowy, który w ich księgach staje się DŁUGIEM na koncie pożyczkobiorcy.6 „Nie jest niczym nienaturalnym myśleć o depozytach bankowych, jako tworzonych przez społeczeństwo poprzez depozyt gotówki reprezentującej albo oszczędności albo sumy, które w danym czasie nie są wymagane na pokrycie wydatków, ale przeważająca część depozytów powstaje z działalności samych banków, ponieważ poprzez przyznanie pożyczek, zezwolenie na wyciąganie pieniędzy przy przekraczaniu konta lub kupowanie papierów wartościowych bank tworzy kredyt w swoich księgach, który jest równoważnikiem depozytu."7 „Chociaż więc podkreślamy funkcję systemu bankowego, jako wytwórcy pieniędzy, jesteśmy dalecy od wywierania wrażenia na czytelniku o jakiekolwiek podejrzenie, że taka produkcja jest przestępstwem. Naszym celem jest wywarcie wrażenia na czytelniku na temat wagi faktu, że to prywatne ciało, nie odpowiadające przed narodem, rzeczywiście wytwarza i kontroluje wytwarzanie pieniędzy, a przez to kontroluje środki życia narodu."8
Pieniądze krążą. Jest to fakt znany każdemu. W systemie ekonomicznym pieniądze mogą być dobrze porównane do krwi w organizmie ludzkim.
Pieniądze w biznesie są równie żywotne jak krew w naszych ciałach. Ona krąży niosąc życie i energię w czasie swego przepływu. Pieniądze są środkiem wymiany. Biznes nie może istnieć bez wymiany. Wymiana zakłada aktywność, a tą aktywnością jest przepływ pieniędzy, ich obieg. Przepływ nie może ustać, gdyż pieniądze zaspokajają pragnienia tylko wtedy, kiedy są wymieniane na dobra i usługi. Nie mają one w sobie żadnej wrodzonej wartości. W pieniądze nie można się ubrać ani ich jeść, ale można za nie kupić odzież do ubrania i żywność do zjedzenia. Kiedy pieniądze przestają płynąć, ich siła zaspokajania pragnień umiera, tak samo jak my umieramy, kiedy nasza krew przestaje krążyć. Tylko tak długo, jak krążą pieniądze, biznes jest żywy i zdrowy.
Wiemy, w jakim czasie krew obiega ludzkie ciało. Szybkość jej krążenia mierzymy mierząc nasz puls. Czas potrzebny jest dokładnie w taki sam sposób pieniądzom, które krążą w gospodarce. Czas i przepływ wzięte razem dają nam wskaźnik przepływu i ten wskaźnik przepływu jest sposobem, w jaki mierzymy szybkość krążenia pieniądza.
Podobieństwo między pieniędzmi a krwią jest jeszcze bliższe. Jedno i drugie krążą; to znaczy, że droga ich przepływu jest okręgiem. Pieniądze dążą do przepływu przez gospodarkę po okręgu. Ich krążenie rozpoczyna się w banku, ponieważ to w banku rodzi się większość naszych pieniędzy. Bankier, na przykład, udziela pożyczki producentowi. Producent płaci swoim robotnikom, kierownikom i udziałowcom, którzy niebawem staną się klientami i konsumentami dóbr na rynku detalicznym. Kupiec detaliczny płaci potem hurtownikowi, który w zamian płaci producentowi, który w końcu spłaca swą pożyczkę bankowi. Po czym kwota kredytu jest likwidowana, dopóki bank nie udzieli nowej pożyczki, kiedy to stworzy on więcej nowego kredytu.9 Potem obieg się powtarza. Istnienie gospodarki zależy od krążenia tej życiodajnej krwi w organizmie ekonomicznym. (cdn)
J. Crate Larkin
1- Prof. Frederick Soddy, Money versus Man (Pieniądze kontra człowiek), s. 31-32
2- C. H. Douglas, Oslo, Norwegia, luty 1935 r.
3- R. G. Hawtrey, Currency and Credit (Waluta i kredyt).
4- obecnie wskaźnik frakcyjnej rezerwy bankowej jest znacznie wyższy, np. w USA wynosi 40.
5- Przemówienie na Zgromadzeniu Ogólnym, Midland Bank, Ltd., 25 stycznia 1924 r.
6-„Jeden z największych autorytetów bankowości, H. D. McLeod, mówi nam w swojej książce Teoria i praktyka bankowości (Theory and Practice of Banking), że: „Zasadniczą i wyróżniającą cechą ‘banku’ i ‘bankiera’ jest tworzenie i emisja kredytu płatnego na żądanie. Kredyt ten jest przeznaczony do wprowadzenia w obieg i służy wszystkim celom pieniędzy. Bank nie jest zatem biurem gromadzącym i pożyczającym pieniądze, lecz jest wytwórnią kredytu.” „W języku bankowym depozyt i emisja są tym samym.” „Powszechnie zakłada się, że profit bankiera składa się z różnicy między odsetkami, które płaci on za złożone w nim pieniądze, a odsetkami, jakie pobiera za pieniądze, które pożycza. Faktem jest, że profity bankiera składają się wyłącznie z profitów, jakie może on osiągać przez tworzenie i emitowanie kredytu ponad gotówkę, którą posiada w rezerwie. Bank, który emituje kredyt tylko w zamian za pieniądze, nigdy nie osiągnął i nie może w żaden sposób osiągać profitów. Zaczyna on osiągać profity tylko wtedy, kiedy tworzy i emituje kredyt w zamian za długi płatne w przyszłości.”
7-Raport Komitetu MacMillana na temat finansów i przemysłu przedstawiony Parlamentowi w czerwcu 1931 r., paragraf 74.
8-Maurice Colbourne, Nacjonalizm ekonomiczny (Economic Nationalism), s. 138.
9- „Kredyt ma początek w produkcji, a swój kres w konsumpcji.” R. G. Hawtrey, Waluta i kredyt (Currency and Credit).
