Papież Pius XII (1939-1958) kontynuował w czasie swojego pontyfikatu Krucjatę Skromności. W przemówieniu z 22 maja 1941 r. do młodych dziewcząt wyznania katolickiego, wygłoszonym podczas II wojny światowej, zalecał, żeby nie ulegały modzie, która dotąd była stosowana tylko przez „kobiety wątpliwych obyczajów". Jego słowa są rzeczowym przypomnieniem, że Kościół zawsze pamięta o zbawieniu dusz.
„Niezliczona liczba wierzących, a nawet pobożnych niewiast… przyjmując i naśladując taką czy inną zuchwałą modę, obala swym gorszącym przykładem ostatnie wahania, które powstrzymywały całą masę ich sióstr z dala od tej mody, która może stać się dla nich powodem ruiny duchowej. Jako, że niektóre prowokujące stroje – to żałosny przywilej kobiet o wątpliwej reputacji i jako ich znak rozpoznawczy, nie wolno ośmielać się zakładać ich dla siebie. Lecz gdy nadejdzie dzień, w którym owe stroje noszone będą przez osoby będące poza wszelkim podejrzeniem, ludzie nie zawahają się iść za prądem, za prądem, który powiedzie być może do najgorszych upadków"1.
Biskupi kanadyjscy idąc za przykładem na wiosnę 1946 r. przestrzegali ludzi przed pokazywaniem się w miejscach publicznych w samych tylko koszulach – nawet na plaży – i zalecali unikanie obcisłych spodni2.
W lecie 1946 r. pierwsze bikini wkroczyło na wybiegi Paryża. Coco Chanel powróciła na scenę mody w 1954 r. i ponownie wprowadziła swoje projekty z lat 1930-tych. Tego lata papież Pius XII mówił:
„Teraz wiele dziewcząt nie widzi niczego złego w podążaniu za pewnymi bezwstydnymi stylami. Z pewnością zawstydziłyby się, gdyby tylko mogły domyślić się, jakie wrażenie wywierają i jakie odczucia wzbudzają w tych, którzy na nie patrzą"3.
Pius XII przestrzegał kobiety, że jeśli pewne style stanowiły sposobność do grzechu dla innych, ich obowiązkiem było nie ubierać się w ten sposób. Ostrzegał również matki, żeby skromnie ubierały swoje dzieci. Jego ponadczasowe napomnienie brzmi, jakby mogło zostać napisane dzisiaj!
„Dobro naszej duszy przewyższa dobro ciała, i musimy przedkładać nad wygodę naszego ciała dobro duszy naszego bliźniego... Niektóre młode dziewczęta powiedzą być może, iż taki a taki sposób ubierania się jest wygodniejszy, a równie higieniczny; lecz jeśli staje się on dla zbawienia duszy ciężkim i bliskim zagrożeniem, z pewnością nie jest on higieniczny dla waszej duszy i waszym obowiązkiem jest z niego zrezygnowanie...
O chrześcijańskie matki, gdybyście wiedziały jaką przyszłość udręk i wewnętrznych niebezpieczeństw, wątpliwości źle tłumionych, wstydów źle ukrytych gotujecie waszym synom i waszym córkom, niebacznie przyzwyczajając je do życia w skąpych ubraniach, sprawiając, iż zatracają delikatne poczucie skromności, rumieniłybyście się same przed sobą, drżałybyście przed hańbą, jaką same sobie wyrządzacie i krzywdą jaką wyrządzacie tym dzieciom, które Niebo wam powierzyło, byście je wychowały po chrześcijańsku"4.
Niestety, niektóre matki pozwalają dziś swoim młodym córkom ubierać się w „stylu prostytutek". Czy rodzice stali się znieczuleni na dzisiejszą modę? Czy zostali nabrani przez przemysł świata mody? Zmanipulowani przez pragnienie „popularności" swoich dzieci?
Jakikolwiek nie byłby powód, jedna z komentatorek dotyka sedna rzeczy:
„Smutnym faktem jest to, że wiele dzisiejszych małoletnich i nastoletnich dziewcząt ubiera się jak prostytutki… Jak to się dzieje, że tak wiele młodych dziewcząt kończy wyglądając jak obiekty seksualne?.
Jak? Dlatego, że ich rodzice pozwalają na to…
Spójrzmy prawdzie w oczy: większość dzieci w wieku 12-16 lat nie ma dostępu do większej ilości gotówki, o ile, oczywiście, nie dostaną jej od rodziców… I to zazwyczaj mama chętnie prowadzi młode pociechy do galerii handlowej, żeby spędzić dzień na zakupach. Zobaczmy: młode dziewczęta ubierają się tak, jak pozwalają im na to ich mamusie.
Myślałam, że matki powinny chronić swoje córki, uczyć ich cenić siebie i swoje ciało. Jaką szansę ma młoda dziewczyna, by utrzymać swoje dzieciństwo czy niewinność bez szwanku, kiedy jej mamusia prowadzi ją do sklepu i płaci za figi, króciutkie spódniczki, hipsterskie dżinsy i głębokie dekolty?
A kiedy ojcowie zaczęli pozwalać swoim ukochanym, młodym córeczkom ubierać się jak « damom spod ciemnej latarni »? Halo, czy jest tam kto?5 ".
Czy rodzice zdają sobie sprawę z tego, że „kobiety spod ciemnej latarni" nie wychodziły na ulice w latach 1950-tych ubrane tak, jak niektóre dziewczyny ubierają się, wychodząc do galerii handlowych dzisiaj?
Papież Pius XII uznawał, że kobiety są moralnym kręgosłupem społeczeństwa i wiedział, że kultura załamie się, jeśli skromność ubioru nie będzie praktykowana w życiu. „Społeczeństwo odsłania, czym jest przez odzież, w jaką się ubiera", powiedział w 1954 r. Pius XII. „…Panuje niegodny i nieprzyzwoity sposób ubierania się" niezależnie od miejsca, „na plażach, w miejscowościach wypoczynkowych, na ulicach itp. Rozpusta nieodzownie jest następstwem publicznej nagości…"6.
Papież nie był jedyną osobą, która miała coś do powiedzenia na temat ciągłego upadku mody. Codzienne stroje używały coraz mniej materiału, a pójście na plażę było stosunkowo nową rozrywką, której popularność wzrastała. W 1959 r. kardynał Enrique Pla y Deniel (1876-1968), arcybiskup Toledo w Hiszpanii, mówił:
„Szczególne niebezpieczeństwo dla moralności przedstawia publiczna kąpiel na plażach… Trzeba unikać wspólnej kąpieli mężczyzn i kobiet, która jest prawie zawsze bezpośrednią okazją do grzechu i skandalu"7.
Kardynał powtarzał po prostu i wzmacniał to, co cesarze rzymscy wiedzieli dwa tysiące lat temu: wspólne pływanie prowadzi do swobody seksualnej. To tak daleko od tego, gdzie nasza kultura znajduje się dzisiaj.
Kardynał Giuseppe Siri (1906-1989) z Genui we Włoszech napisał w 1960 r. list zatytułowany „Obwieszczenie dotyczące męskich strojów noszonych przez kobiety". Wyrażał obawę, że przez ubieranie spodni kobiety naśladowały mężczyzn i rywalizowały z nimi. Jego troską było to, iż może to spowodować u kobiet męskie psychiczne postawy i zmieniać ich gesty, zachowania i działania.
Każda kobieta, którą znam, przyznaje, że kiedy ubiera sukienkę, porusza się i działa inaczej, niż kiedy zakłada spodnie. Kanadyjka, Ann McGinn Cillis, opowiada historię na temat kobiecej mody i św. Ojca Pio, swojego duchowego ojca. W swojej książce Arrivederci, Padre Pio. „Duchowa córka pamięta" Ann Cillis relacjonuje:
„W kwietniu 1963 r. miałam okazję rozmawiać w San Giovanni Rotondo z Kanadyjką włoskiego pochodzenia, biegłą w języku swoich przodków, której Ojciec Pio odmówił rozgrzeszenia po spowiedzi, ponieważ sprzedawała w swoim sklepie odzieżowym w Vancouver spodnie i spodnium dla kobiet.
Nakazał jej wrócić do Kanady, pozbyć się całego tego towaru i nie sprzedawać żadnej z tych rzeczy kobietom, które mogłyby je ubierać, a gdyby chciała swojego rozgrzeszenia, mogłaby wrócić do Włoch i otrzymać je, tylko po bezwzględnym spełnieniu jego zaleceń.
Inną możliwością mogłoby być uzyskanie rozgrzeszenia po spowiedzi, jaką odbyłaby po powrocie do Kanady, ale on, Ojciec Pio, musiałby wiedzieć, czy wykonała ona to, co jej zalecił"8. [Podkreślenia w oryginale]
Jak mogła to przyjąć właścicielka sklepu odzieżowego? Została jakby „rażona gromem" przez słowa Ojca Pio, ale potem postanowiła zrobić wszystko, co jej polecił. W istocie, dała wyraz stanowczemu zdecydowaniu w wypełnieniu poleceń Ojca Pio. W swojej książce Anne Cillis zwraca uwagę, że Ojciec Pio był także stanowczy w sprawie skromności mężczyzn i chłopców, ale był „szczególnie niewzruszony, jeśli chodzi o ubieranie się kobiet w spodnie (i szorty)"9.
Ojciec Pio odmawiał kobietom przystępowania do spowiedzi, jeśli ich sukienki były zbyt krótkie. Na drzwiach kościoła wisiała następująca informacja:
„Na wyraźne życzenie Ojca Pio kobiety muszą przystępować do spowiedzi ubierając spódnice o długości co najmniej 8 cali (23 cm) poniżej kolan. Zakazuje się pożyczania dłuższych sukienek w kościele i zakładania ich do spowiedzi".
Jak skomentował jeden z dziennikarzy, podczas gdy projektanci mody wprowadzali spódnice wznoszące się o ponad 8 cali (23 cm) powyżej kolan, Ojciec Pio napominał kobiety, żeby nosiły spódnice o długości 8 cali poniżej kolan.
Co mówił Watykan na temat skromności czy mody w bardziej współczesnych czasach? Watykańska Deklaracja o niektórych zagadnieniach etyki seksualnej z 1975 r. odnosząc się do problemu pojedynczego grzechu przeciwko czystości, stwierdzała, że było to związane z różnymi przyczynami, włączając „lekceważenie skromności, która jest strażnikiem niewinności". Dokument zalecał „przestrzeganie skromności", jako jednego ze środków prowadzenia czystego życia10.
Papieska Rada ds. Rodziny skierowała w 1995 r. następujące słowa do rodziców, dotyczące ubierania się z godnością i skromnością:
„Zachowanie wstydliwości i skromności w mowie, postępowaniu i strojach jest bardzo ważne dla stworzenia odpowiedniego klimatu, koniecznego dla dojrzewania czystości. Trzeba jednak stwierdzić, że owo wzrastanie do czystości musi być silnie motywowane szacunkiem dla własnego ciała i dla godności innych ludzi. Jak już zostało powiedziane, rodzice powinni czuwać, aby pewne mody i niektóre zachowania moralne nie łamały integralności domu, zwłaszcza poprzez złe używanie mass mediów. …Są takie obyczaje, przejawiające się w słowach i w sposobie zachowania, które, jeżeli są nawet przyjęte w danym społeczeństwie, są moralnie nie do zaakceptowania i przedstawiają w sposób banalizujący płciowość, redukując ją do przedmiotu konsumpcji. Rodzice powinni więc ukazać swoim dzieciom wartość skromności chrześcijańskiej, nauczyć je powściągliwości w ubiorze, koniecznej niezależności wobec mody"11.
Także niedawno Katechizm Kościoła Katolickiego miał wiele do powiedzenia na temat skromności ubioru i zachowania. Poniższe fragmenty są najbardziej istotne.
„Czystość domaga się wstydliwości. Jest ona integralną częścią umiarkowania. Wstydliwość chroni intymność osoby. Polega ona na odmowie odsłaniania tego, co powinno pozostać zakryte. Wstydliwość jest związana z czystością, świadczy o jej delikatności. Kieruje ona spojrzeniami i gestami, które odpowiadają godności osób i godności ich zjednoczenia. (2521). Wstydliwość strzeże tajemnicy osób i ich miłości.... Wstydliwość jest skromnością. Wpływa na wybór ubioru. (2522). Wstydliwość inspiruje styl życia, który pozwala na przeciwstawienie się wymaganiom mody i presji panujących ideologii. (2523). Formy, jakie przybiera wstydliwość, są różne w różnych kulturach. Wszędzie jednak jawi się ona jako dostrzeżenie duchowej godności właściwej człowiekowi. Rodzi się ona wraz z dojrzewaniem sumienia osoby. Uczyć dzieci i młodzież wstydliwości oznacza budzić w nich poszanowanie osoby ludzkiej". (2524).
Widzimy, że na przestrzeni lat Kościół katolicki wychowywał i napominał wiernych w sprawie trendów mody oraz powagi nieskromnego i nieprzyzwoitego zachowania i ubioru. Mamy dowody, że dzisiejsza moda jest wynikiem planów tych, których celem jest całkowita destrukcja społeczeństwa chrześcijańskiego. Ale wiemy także, jaką drogą powinniśmy iść. To od nas zależy, czy użyjemy naszej wolnej woli i postanowimy, co zrobić dla naszych rodzin i nas samych.
Colleen Hammond
1.) Papież Pius XII, Przemówienie skierowane do młodych dziewcząt z Akcji Katolickiej, wygłoszone w Rzymie w Bazylice św. Piotra, 22 maja 1941 r.
2.) „Sami ludzie nie unikają skłonności do eksponowania swojego ciała. Niektórzy publicznie chodzą rozebrani do pasa, w bardzo ciasnych spodniach czy w bardzo skąpych strojach kąpielowych. W ten sposób popełniają wykroczenia przeciwko cnocie skromności. Mogą oni także być powodem grzechu (myślą lub pożądaniem) dla swoich bliźnich”. Maj 1946 r.
3.) Przemówienie do Dzieci Maryi Niepokalanej, 17 lipca 1954 r.
4.) Papież Pius XII, Przemówienie skierowane do młodych dziewcząt z Akcji Katolickiej, wygłoszone w Rzymie w Bazylice św. Piotra, 22 maja 1941 r.
5.) Rebecca Hagelin, „America’s little girls… or tramps?” (“Amerykańskie młode dziewczyny… czy ulicznice?”) World Net Daily, 4 marca 2005. www.wnd.com/news/article. Fragmenty tego artykułu zostały opublikowane w The Washington Times, 21-27 marca 2005 r., s. 28.
6.) 29 sierpnia 1954, cytat w The Fatima Crusader, nr 57, s. 53.
7.) Cytat w: ks. Bernard A. Kunkel, Marylike Modesty Handbook of the Purity Crusade of Mary Immaculate, oryginalne wydanie 1955, s. 258-249.
8.) Anne McGinn Cillis, Arrivederci, Padre Pio: „A Spiritual Daughter Remembers” – A Book of Lifetime Memories, Ottawa, The Archangel Press, 2003, s. 1432.
9.) Cillis, Arrivederci, s. 1432.
10.) Święta Kongregacja Nauki Wiary, „Deklaracja o niektórych zagadnieniach etyki seksualnej”, 29 grudnia 1975, sekcje IX, XII. http://www.vatican.va
11.) „Ludzka seksualność: prawda i znaczenie”, 8 grudnia 1995, Papieska Rada ds. Rodziny, nr 55,56,57,97.
