Ewangelia niewiele mówi o św. Józefie. Nie są cytowane żadne z jego słów, ale przedstawiane są jego uczynki bezzwłocznego posłuszeństwa Bogu, co przywodzi Ewangelię do stwierdzenia, że święty Józef był „człowiekiem sprawiedliwym” (Mt 1, 19), co znaczy : był wierny Woli Bożej.
To wiele mówi samo przez się, ale nie możemy powstrzymać się od uzmysłowienia sobie, jak wielkie musiały być cnoty świętego Józefa, aby Bóg powierzył mu ochronę Jego najcenniejszych dóbr : Jego Boskiego Syna i Dziewicy Maryi. W kaplicy wotywnej, w ambicie Oratorium św. Józefa w Montrealu można zobaczyć osiem inwokacji zaczerpniętych z litanii do św. Józefa, wyrzeźbionych w płaskorzeźbach :
Wzorze pracujących, módl się za nami.
Opiekunie dziewic, módl się za nami.
Podporo rodzin, módl się za nami.
Pociecho nieszczęśliwych, módl się za nami.
Nadziejo chorych, módl się za nami.
Patronie umierających, módl się za nami.
Postrachu duchów piekielnych, módl się za nami.
Opiekunie Kościoła świętego, módl się za nami.
Wielu świętych i Papieży pisało o wielkości św. Józefa. Wśród nich św. Bernard z Clairvaux : „Są święci, którzy posiadają moc chronienia nas w danych okolicznościach, ale św. Józef otrzymał moc, by nas ratować od wszelkich przeciwności, i aby ochronić wszystkich, którzy uciekną się do niego w duchu pobożności”.
Święta Teresa z Avila, jedna z najzagorzalszych orędowniczek kultu św. Józefa, pisała : „Nie pamiętam do tej pory ani jednej okoliczności, kiedy św. Józef nie spełnił tego, o co go prosiłam”.
Jean-Jacques Olier (1608-1657), kapłan z Francji i założyciel sulpicjanów, pisał : „Godny podziwu św. Józef został dany człowiekowi, aby wyrazić zachwycającą doskonałość Boga Ojca. W swojej osobie nosił piękno Boga, Jego czystość, miłość, mądrość i roztropność, Jego miłosierdzie i współczucie. Tylko jeden święty miał reprezentować Boga Ojca, podczas gdy nieskończona ilość stworzeń i rzesza świętych potrzebna jest do przedstawienia Jezusa Chrystusa ; ponieważ cały Kościół jest potrzebny, aby wyrazić na zewnątrz cnoty i doskonałości swojej godnej uwielbienia Głowy, podczas gdy Święty Józef sam reprezentuje Ojca Przedwiecznego...
Dlatego musimy uważać Świętego Józefa za największego, najbardziej znanego i najmniej rozumianego na świecie... Ojciec wybrał tego świętego, aby był Jego obrazem na ziemi. Daje mu, jak gdyby Sobie, podobieństwo do Swojej niewidzialnej i ukrytej natury, i jak mogę sądzić, ten święty pozostaje poza zasięgiem ludzkiej zdolności pojmowania.
Syn Boży ukazując się przez przyjęcie ludzkiego ciała, rozmawiał i wymieniał się z Bogiem, Swoim Ojcem, ukrytym pod postacią Świętego Józefa, przez którego Jego Ojciec stał się widoczny dla Syna... Jezus widział w nim żyjącą, duchową i boską postać w całej jego wielkości i cnotach. Jezus widział w Józefie tajemnice Swojego Ojca ; słyszał z ust tego wielkiego świętego same słowa Swojego Ojca, Którego Józef był żywym przedłużeniem”.
8 grudnia 1870 r. błogosławiony papież Pius IX ogłosił, że Święty Józef jest Świętym Patronem Kościoła Powszechnego. W 1889 r. papież Leon XIII w encyklice Quamquam pluries poświęconej patronatowi Świętego Józefa wyjaśnił decyzję Piusa XI :
„Z jakich szczególnych powodów święty Józef został nazwany Patronem Kościoła ? Jakie motywy ma Kościół, by prosić o jego ochronę i patronat ?
Szczególna przyczyna tego, że św. Józef jest opiekunem Kościoła i że Kościół tak wiele się spodziewa po jego opiece i troskliwości, tkwi w tym, że był małżonkiem Marii i domniemanym ojcem Jezusa Chrystusa. W tym też tkwi przyczyna całej jego godności, świętości i chwały. Bez wątpienia godność Matki Bożej jest tak wysoka, że nic większego stworzyć nie podobna.
Ponieważ jednak św. Józef połączony był z Przenajświętszą Dziewicą węzłem małżeńskim, przeto niezawodnie najbardziej zbliżył się do owej wzniosłej godności, którą Bogurodzica wszystkie stworzenia o wiele przewyższyła. Małżeństwo bowiem jest najbardziej istotną społecznością i związkiem i dlatego z natury swej domaga się wzajemnej wspólnoty wszystkich dóbr małżonków. Jeżeli zatem Bóg przeznaczył św. Józefa na małżonka Najświętszej Dziewicy, to uczynił go z pewnością nie tylko towarzyszem Jej życia, świadkiem Jej dziewictwa, obrońcą Jej cnoty, ale przez związek małżeński także uczestnikiem w Jej wzniosłej godności.
W równy sposób przewyższa on wszystkich ludzi swoim wysokim stanowiskiem, gdy z rozporządzenia Bożego był on opiekunem Syna Bożego i domniemanym Jego ojcem. Naturalnym następstwem tego było, że Słowo odwieczne z pokorą było św. Józefowi poddane i okazywało mu cześć, jaką dzieci rodzicom okazywać winny.
Z tą podwójną godnością były też jednak związane ściśle pewne obowiązki, które nakłada natura ojcu, tak że św. Józef był prawnym i naturalnym stróżem, opiekunem i obrońcą tej Świętej Rodziny, której przewodził. Te obowiązki spełniał też tak długo, dopóki żył na tej ziemi. Z największą miłością i niezmordowaną wytrwałością czuwał on nad swoją Oblubienicą i nad Jej Boskim Synem. Pracą rąk własnych dostarczał obojgu wszystkiego, co potrzebne do utrzymania życia ; kiedy Dzieciątku Jezus wskutek zazdrości króla Heroda groziło niebezpieczeństwo życia, wynalazł Mu bezpieczne schronienie. Wśród trudów podróży i w czasie wygnania był on nieodstępnym towarzyszem, pomocnikiem i pocieszycielem Najświętszej Panny i Boskiego Dzieciątka.
Przenajświętsza Rodzina, którą św. Józef kierował jakby władzą ojcowską, była początkiem powstającego Kościoła. Najświętsza Panna, jak jest Matką Jezusa Chrystusa, tak też jest i Matką wszystkich wiernych, gdyż powiła ich na górze Kalwarii wśród najstraszliwszych mąk Zbawiciela. Toteż Jezus Chrystus jest pierworodnym wszystkich chrześcijan, którzy są Mu braćmi wskutek przybrania i wskutek Odkupienia.
To właśnie jest powód, który sprawia, iż św. Józef rozumie, że w szczególny sposób powierzono mu wszystkich wiernych, należących do Kościoła, członków owej wielkiej, aż po krańce ziemi rozprzestrzenionej rodziny, wobec której jako małżonek Maryi i ojciec Jezusa Chrystusa cieszy się niemal ojcowską władzą. Dlatego jest rzeczą słuszną i należy się św. Józefowi przed innymi, aby teraz swą niebieską potęgą strzegł i bronił Kościoła Chrystusowego tak, jak strzegł ongiś najsumienniej Rodzinę z Nazaretu, gdzie była tego potrzeba”.
Leon XIII zakończył swoją encyklikę następującą modlitwą do św. Józefa : (Zobacz ramkę na następnej stronie).
W 1989 r., w 100. rocznicę encykliki Leona XIII Quoquam pluries, święty papież Jan Paweł II napisał adhortację apostolską Redemptoris Custos (Strażnik Odkupiciela) na temat „osoby i misji św. Józefa w życiu Chrystusa i Kościoła”. Oto kilka jej fragmentów :
„Czerpiąc inspirację z Ewangelii, Ojcowie Kościoła już od pierwszych wieków podkreślali, że św. Józef, który z miłością opiekował się Maryją i z radością poświęcił się wychowaniu Jezusa Chrystusa, także dziś strzeże i osłania mistyczne Ciało Odkupiciela, Kościół, którego figurą i wzorem jest Najświętsza Dziewica.
Józef, opiekun Syna Bożego... Ponieważ nie można sobie wyobrazić, by człowiek, który otrzymał tak wzniosłe zadanie, nie posiadał odpowiednich cech, niezbędnych dla wypełnienia go, należy przyjąć, że Józef „mocą szczególnego daru Niebios” otaczał Jezusa „całą naturalną miłością i czułą troskliwością, jaka może się zrodzić w sercu ojca”. Przyznając Józefowi ojcowską władzę nad Jezusem, Bóg napełnił go także miłością ojcowską, tą miłością, która ma swoje źródło w Ojcu, „od którego bierze nazwę wszelkie ojcostwo na niebie i na ziemi” (por. Ef 3, 15).
Ewangelie mówią wyłącznie o tym, co Józef „uczynił”. Jednakże w tych osłoniętych milczeniem „uczynkach” Józefa pozwalają odkryć klimat głębokiej kontemplacji : Józef obcował na co dzień z tajemnicą „od wieków ukrytą w Bogu”, która „zamieszkała” pod dachem jego domu.
Całkowita ofiara, jaką Józef złożył ze swego istnienia, aby godnie przyjąć Mesjasza we własnym domu, znajduje wytłumaczenie „w niezgłębionym życiu wewnętrznym, które kierowało jego postępowaniem i było dlań źródłem szczególnych pociech ; to z niego czerpał Józef rozwagę i siłę − właściwą duszom prostym i jasnym − dla swych wielkich decyzji, jak wówczas gdy bez wahania podporządkował Bożym zamysłom swoją wolność, swoje prawo do ludzkiego powołania, swoje szczęście małżeńskie, godząc się przyjąć w rodzinie wyznaczone sobie miejsce i ciężar odpowiedzialności, ale rezygnując, mocą nieporównanej dziewiczej miłości, z naturalnej miłości małżeńskiej, która tworzy rodzinę i ją podtrzymuje”. To poddanie się Bogu, będące gotowością woli do poświęcenia się Jego służbie, nie jest niczym innym jak praktyką pobożności, która stanowi jeden z przejawów cnoty religijności.
Trzeba modlić się o to orędownictwo ; jest ono ustawicznie potrzebne Kościołowi nie tylko dla obrony przeciw pojawiającym się zagrożeniom, ale także i przede wszystkim dla umocnienia go w podejmowaniu zadania ewangelizacji świata i nowej ewangelizacji obejmującej „kraje i narody, w których niegdyś − jak napisałem w Adhortacji apostolskiej Christifideles laici − religia i życie chrześcijańskie kwitły... dzisiaj wystawione są na ciężką próbę”.
Święty Jan Paweł II zakończył swoją adhortację, przypominając o aktualności modlitwy do Świętego Józefa, ułożonej przez Leona XIII. „Niech św. Józef wyprasza Kościołowi i światu, każdemu z nas, błogosławieństwo Ojca i Syna i Ducha Świętego”.
Alain Pilote
Do Ciebie, święty Józefie, uciekamy się w naszej niedoli. Wezwawszy pomocy Twej Najświętszej Oblubienicy z ufnością również błagamy o Twoją opiekę. Przez miłość, która Cię łączyła z Niepokalaną Dziewicą Bogarodzicą i przez ojcowską Twą troskliwość, którą otaczałeś Dziecię Jezus, pokornie błagamy : wejrzyj łaskawie na dziedzictwo, które Jezus Chrystus nabył Krwią swoją i swoim potężnym wstawiennictwem dopomóż nam w naszych potrzebach.
Opatrznościowy Stróżu Bożej Rodziny, czuwaj nad wybranym potomstwem Jezusa Chrystusa. Oddal od nas, ukochany Ojcze, wszelką zarazę błędów i zepsucia. Potężny nasz Wybawco, przybądź nam łaskawie z niebiańską pomocą w tej walce z mocami ciemności. A jak niegdyś uratowałeś Dziecię Jezus z niebezpieczeństwa, które groziło Jego życiu, tak teraz broń świętego Kościoła Bożego od wrogich zasadzek i od wszelkich przeciwności.
Otaczaj każdego z nas nieustanną opieką, abyśmy za Twoim przykładem i Twoją pomocą wsparci mogli żyć świątobliwie, umrzeć pobożnie i osiągnąć wieczną szczęśliwość w niebie. Amen.
16 stycznia 2015 r. podczas spotkania z rodzinami w Manili w czasie podróży apostolskiej na Filipiny papież Franciszek oświadczył, odnosząc się do Boga, który przemawiał do Świętego Józefa w snach :
“Chciałbym również powiedzieć wam coś bardzo osobistego. Mam wielką miłość do świętego Józefa, ponieważ jest on człowiekiem milczenia i siły. Na moim stole mam obraz śpiącego świętego Józefa. Nawet kiedy śpi, opiekuje się Kościołem ! Tak ! Wiemy, że może to robić. Więc kiedy mam problem, kłopot, piszę małą notatkę i umieszczam ją pod świętym Józefem, aby mógł pomyśleć o tym we śnie ! Innymi słowy, mówię mu : módl się za ten problem !”.
