System finansowy w służbie człowiekowi

We wrześniu 2003 r. minęły cztery lata od ukazania się w Polsce pierwszego numeru katolic­kiego dwumiesięcznika MICHAEL. Głównym te­matem, jakim zajmuje się nasze pismo jest propa­gowanie idei Kredytu Społecz­nego, a więc właśnie systemu finansowego służą­cego każdemu czło­wiekowi. Od strony ideowej system ten oparty jest na katolickiej nauce spo­łecznej. Nauka ta jest wiel­kim skarbem Kościoła katolickiego i każdy z nas – katolików powinien coś na jej temat wiedzieć. Na­uka ta mówi o tym, jak powinno wyglądać nasze społeczne życie docze­sne, tu na Ziemi. Mówi też o niesprawiedliwości obecnych stosunków społecz­nych i o przyczynach tej niesprawiedliwości. Jak się okazuje przyczyny te mają swoje główne źródło w obecnym, opartym na oszustwie, systemie fi­nansowym, w jakim zna­lazła się większość społe­czeństw na świecie. Ko­ściół wskazuje zasady, na jakich powinien opierać się uczciwy system eko­nomiczny, ale opracowanie samego systemu na­leży do ludzi świeckich.

Tak się złożyło, że system taki został opraco­wany przez ekonomistę szkockiego Clifforda H. Douglasa, który opublikował jego założenia w 1917 r. pod nazwą Kredytu Społecznego. Idea ta znala­zła wielu zwolenników w krajach anglojęzycznych w owym czasie. Jednak, mimo że zasady Kredytu Społecznego na pozór stanowiły korektę istnieją­cego systemu kapitalistycznego, to w istocie ich wprowadzenie w życie zmieniłoby diametralnie wa­runki egzystencji ludzi na świecie. System ten za­wierał wszak mechanizmy zapewniające bezpie­czeń­stwo ekonomiczne każdemu człowiekowi ży­jącemu na naszej planecie.

Dlatego też niemal natychmiast nastąpiła blo­kada informacyjna na jego temat. Nie tylko nie do­puszczono wiedzy na temat Kredytu Społecz­nego do szkół i na wyższe uczelnie ekonomiczne, ale też zaczęto sam ten system ośmieszać, nazy­wając go fantastyką ekonomiczną i kolejną, nie­możliwą do zrealizowania, utopią. W ten sposób niejako Kredyt Społeczny miał zostać wprowa­dzony w nie­byt. A jednak znaleźli się na świecie ludzie, którzy zrozumieli, że nie wolno zapomnieć o tym rozwią­zaniu, i że za wszelką cenę należy o nim mówić, mimo ataków ludzi małego serca.

Jednym z pierwszych propagatorów Kredytu Społecznego na świecie był Louis Even, założyciel i pierwszy redaktor MICHAELA, ale byli i są także inni. Obecnie oprócz czterech regularnych wersji językowych MICHAELA ukazują się periodyki po­święcone Kredytowi Społecznemu w Wielkiej Bry­tanii i w Australii.

W Polsce za czasów komunistycznych oczy­wiście nie było mowy o przekazywaniu jakichkol­wiek informacji na temat Kredytu Społecznego. I kiedy po 1989 r. została zlikwidowana cenzura w naszym kraju, biskup warszawski Zbigniew J. Kra­szewski stał się jednym z pierwszych propagato­rów idei Douglasa w Polsce. Innym entuzjastą i zwolennikiem Kredytu Społecznego od początku jego pojawienia się w Polsce jest znany naszym Czytelnikom dr Szczęsny Górski, autor wielu arty­kułów i tłumacz jego książek.

I oto po czterech latach działalności MICHA­ELA w Polsce i po wysiłkach wielu osób, Akcja Kato­licka Archidiecezji Krakowskiej podjęła się or­gani­zacji konferencji na­ukowej po­święconej Kre­dytowi Społecznemu. Była to pierw­sza w Polsce tego typu inicjatywa. Konfe­rencja od­była się w dniach 5-7 gr-udnia 2003 r. w Zakopa­nem. Została zatytuło­wana: System finan­sowy w służbie człowie­kowi.

Trzy dni spędzone przez uczestników konfe­rencji w pięknej „Księżówce” poświęcone były wy­kładom, dyskusjom i wieczornym rozmowom na temat Kredytu Społecznego i możliwości jego wprowadzenia w życie.

Ksiądz biskup Mariusz Leszczyński, Krajowy Asystent Kościelny Akcji Katolickiej, wystosował do uczestników konferencji list, w którym napisał m. in.: „Cele konferencji są bardzo konkretne i aktu­alne: ‘Synte­tyczne naświetlenie wad obecnych systemów finansowych…, przedsta­wienie idei Kre­dytu Społecznego…, ukazanie innych alternatyw­nych roz­wiązań poprawiają­cych służebną rolę systemu finanso­wego wobec społe­czeństwa…, i przedstawienie drogi le­gislacyjnej ko­niecznej do ewentual­nego wdrożenia nowego systemu fi­nan­sowego’.

Akcja Katolicka Archidiecezji Kra­kowskiej, po­dejmując tan ważny te­mat, nawiązuje do pięknych tradycji przedwojennej Akcji Katolickiej w Pol­sce, która wśród różnych form działal­ności, przejawiała aktywność także na polu społeczno-gospodarczym i zawo­dowym, by i tam 'urzeczywistniać ide­ały katolickiej nauki społecznej.'

[…] Niech owoce obrad rzucą – zgodnie z in­tencją jej Komitetu Orga­nizacyjnego – nowe, mocne światło nadziei na 'szansę zaprezentowa­nia i poszukiwania metod lepszego zarzą­dzania fi­nansami, mającego na celu stworzenie warunków godnego życia i rozwoju jednostek, ro­dzin i całego społeczeństwa.'”

Konferencję rozpoczął wykład ks. prof. dr hab. Jana Kowalskiego pt. „Etyczne aspekty pożyczki na procent wczoraj i dziś”. Następny wykład pt. „Wpływ pieniądza na rozwój gospodarczo-ekono­miczny państw” przygotowała dr Teresa Bloch. Dr Szczęsny Górski mówił na temat „Kryzysu kapitali­zmu jako dramatu zagrożeń i sposobności”. Dr Górski poruszył szereg ważnych aspektów obec­nego kryzysu ekonomii i uczynił właściwe wprowa­dzenie do obrad na temat Kredytu Społecznego. Wszystkie te wykłady odbyły się wieczorem pierw­szego dnia, w piątek. Na zakończenie dnia w ka­plicy w Księżówce ks. Józef Jakubiec z parafii Świętej Rodziny w Krakowie odprawił Apel Jasno­górski.

Ksiądz uczestniczył we wszystkich obradach konferencji i odprawiał dla jej uczestników Msze św. w sobotę i niedzielę. W sobotę przypadał dzień św. Mikołaja. W czasie kazania podczas Mszy św. ks. J. Jakubiec stwierdził, że konferencja na temat Kredytu Społecznego ma wielkie znaczenie, a to, że udało się ją zorganizować jest cudem św. Mi­kołaja. Oczywiście dopomogli temu ludzie, a wśród nich główny organizator konferencji dr Jan Wilk, któremu należą się szczególne słowa uzna­nia.

Pielgrzymi św, Michała w Radiu Maryja a nstpnie w TV TRWAM

Obrady sobotnie rozpoczął wykład dr Marii Ko­rzec pt. „Funkcjonowanie systemu pieniężnego w gospodarce rynkowej”. Potem red. Janusz A. Le­wicki mówił na temat „Bezpieczeństwa ekonomicz­nego czyli doktryny Kredytu Społecznego”. Na konferencję w Zakopanem zostali też zaproszeni goście z Kanady: pani Diane Boucher, ekono­mistka i informatyk, która w swoich pracach na­ukowych zajmuje się od dawna tematem doktryny Douglasa i możliwościami jej zastosowania w kon­kretnych warunkach oraz Alain Pilote – redaktor angielskiej wersji MICHAELA. Diane Boucher przed­stawiła w sobotę obszerny wykład zatytuło­wany: „Co może uczynić nauka ekonomiczna dla zasto­sowania Kredytu Społecznego?” Pani Irena Awła­siewicz-Borkowska wygłosiła wykład pt. „Za­łożenia teorii Kredytu Społecznego i jej zalety oraz możli­wości zastosowania w finansowaniu gospo­darek narodowych.” Prawnik dr Henryk Wyszyński mówił o „Społecznych zadaniach finansów publicz­nych, budżetu państwa i budżetów samorządo­wych”. Opracowuje on studium prawnych możliwo­ści wprowadzenia Kredytu Społecznego. Roman Si­kora, prezes SKOK-u, mówił o idei Spółdziel­czych Kas Oszczędnościowo-Pożyczkowych. Wła­śnie SKOK był sponsorem konferencji w Zakopa­nem. Dzięki temu jej goście, warunki, w jakich się odby­wała i materiały przygotowane na konferencję (książka z tekstami wykładów i suplement) były na najwyższym poziomie.

W czasie dyskusji pani poseł Halina Nowina-Konopka zadała pytanie, jakie warunki musiałyby zaistnieć, żeby Kredyt Społeczny mógł być wpro­wadzony w Polsce? Podobnie, jak inni uczestnicy konferencji stwierdziła, że w obecnej sytuacji jest to praktycznie niemożliwe. Przyznała jednak, że konferencja ta ma olbrzymie znaczenie, bo zajmuje się rozwiązaniami, które mogą zostać wprowa­dzone w przyszłości w sprzyjających okoliczno­ściach. W dyskusji brali udział inni uczestnicy konferencji: prof. Stanisław Borkacki, prof. Wło­dzimierz Bojarski, który przedstawił niezwykle inte­resujący wykład w ostatnim dniu konferencji, Jacek Rossakiewicz, autor książki „Demokracja finan­sowa”, prof. Mirosław Zabierowski, a także młodzi ekonomiści, zainteresowani doktryną Douglasa. W niedzielę krótki wykład na temat tworzenia pienią­dza i Kredytu Społecznego wygłosił red. Alain Pi­lote z Kanady.

W sobotę wieczorem dla uczestników konfe­rencji wystąpił w Księżówce zespół pieśni i tańca górali z Ludźmierza. Miejsce, w którym odbyła się konferencja jest również szczególne z tego po­wodu, iż mieszkał tu przez trzy dni w czasie swojej pielgrzymki do Polski w 1997 r. papież Jan Paweł II.

W podsumowaniu konferencji Szczęsny Gór­ski stwierdził, że konferencja ta była bardzo do­brym zaskoczeniem. Nie spodziewał się on, że tylu ludzi na tak wysokim poziomie zdoła się spotkać. Za najważniejsze uznał, że w czasie konferencji dokonała się zmiana paradygmatu myślowego na temat ekonomii, który jest zasadzony na najgłęb­szym pojmowaniu człowieka na tym świecie. Pro­fesor Włodzimierz Bojarski stwierdził, że następ­nym krokiem powinno być wysłanie materiałów konferencji do wszystkich oddziałów Akcji Katolic­kiej w Polsce, a następnie zorganizowanie konfe­rencji na temat Kredytu Społecznego na szczeblu krajowym. Innym działaniem, jakie powinno zostać podjęte jest praca nad wprowadzeniem wykładów na temat Kredytu Społecznego na uczelniach wyż­szych i oczywiście ciągła praca nad przekazywa­niem informacji na temat doktryny Douglasa. Po­tem dopiero należy przejść do akcji.