17
MICHAEL Journal: 1101 Principale St., Rougemont QC, J0L 1M0, Canada • Tel.: (450) 469-2209 • Fax (450) 469-2601
Dwumiesięcznik MICHAEL: ul. Komuny Paryskiej 45/3A, 50-452 Wrocław, Polska • Tel.: (071) 343-6750 •
www.michael.org.plmaj-czerwiec-lipiec 2008
Ks. dr Tadeusz Bienasz
Na początku pragnę podziękować redakcji MI
CHAELA w języku polskim za możliwość krótkiej
prezentacji swej książki, jak też podzielenia się ze
wszystkimi misjonarzami św. Michała radością pły
nąca z rozważań dzieł i katechez Jana Pawła II.
Człowiek jest dziedzicem wielkiej prawdy na
początku, która jest głębszą od grzeszności
i pożądliwości
Człowiek poznaje siebie w codzienności swe-
go życia: w swojej pracy, w swej nauce, rodzinie,
samotności, w swych zmaganiach, klęskach i osią
gnięciach, w chorobie i umieraniu. Często korzysta
z wiedzy i doświadczenia innych ludzi, przez co sam
się doświadcza. Wiedzę można zdobyć od innych,
natomiast doświadczenie prowadzi poprzez osobo-
we zaangażowanie się w tajemnicę życia. Szcze-
gólnie, kiedy mówimy o doświadczeniu duchowym
czy religijnym. Będąc jeszcze studentem teologii
pragnąłem poznać, kim jest Bóg? Kim jest człowiek?
Pragnąłem poznać prawdy zawarte na stronicach
Biblii. Często rozmawiałem z innymi studentami na
temat wiary, rozumu i moralności i to było bardzo
ciekawe i konieczne, aby ostatecznie mógł zrodzić
się głód przeżycia duchowego, głód modlitwy takiej
jak kiedyś w dzieciństwie na kolanach przed krzy-
żem nawet przydrożnym, w domu czy w kościele.
Już samo pragnienie tego przeżycia dawało tak
wiele ukojenia, spokoju i poznania na swój sposób.
Na sposób może dziecinny, ale bardzo szczery i
otwarty. Można wiele czytać i rozważać o miłości,
ale pierwszy promyk miłości, który dociera do głębi
serca, rozjaśnia całość naszego życia. Jeden pro
mień miłości potrafi wiele przemienić w sercu i myśli
człowieka. Jeden promień miłości potrafi otworzyć
nowy świat dotychczas niespotykany; świat nowej
nadziej.
Takie właśnie promienie wiary, miłości i nadziei
dał nam Jan Paweł II w swym nauczaniu środowym,
znanym pod słowem Katechezy.
Katechezy środowe
Jan Paweł II, poczynając od pierwszych lat swe-
go pontyfikatu na Stolicy Piętrowej, pragnął przeka-
zać współczesnym pokoleniom prawdę o człowieku
i jego godności, która płynie z tajemnicy stworzenia
i odkupienia. Życie i śmierć, małżeństwo i bezżeń-
stwo, rodzina, Kościół, społeczeństwo to tylko nie-
które z tematów, które były poruszane w jego na-
uczaniu.
Po przeczytaniu tych Katechez zebranych w
dziele
Mężczyzną i kobietą stworzył ich
p stan
wiłem jeszcze bardziej zagłębić się w tajemnicę o
człowieku, która wypływa z opisu stworzenia:
Stwo
rzył Bóg człowieka na swój obraz na obraz Boży go
stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę (Rdz 1,
27).
W tym jednym zdaniu kryje się tak wiele mądrości
i miłości Boga Stwórcy. W tym jednym zdaniu zawie-
ra się całość stwórczego planu Boga o człowieku.
Szczególnie w dobie scjentyzmu, cybernetyki, bio-
technologii i genetyki widzę konieczność ciągłego
powrotu do stwórczego zamysłu Boga
na począt
ku
.
Człowiek byłby chyba najbardziej niezrozumiałą
istotą we wszechświecie, gdyby nie znał swego
sensu istnienia, swego planu zawartego w mądro-
ści Stwórcy.
Pragnienie właściwego zrozumienia
obrazu
Boga
w człowieku ciągle motywuje mnie do pogłę
biania tajemnicy Wcielenia i Zmartwychwstania.
Starając się zrozumieć pojęcie obrazu Boga w so-
bie, człowiek odkrywa swoją godność, której nikt i
nic nie potrafi zaćmić.
Obraz Boga
w człowieku,
obraz i podobieństwo
Boże
, to treść prawdy, o której mówi nam pierwsza
str nica Biblii.
Natomiast codzienność życia nasuwa mi cią-
gle nowe pytania: co chciałbym osiągnąć w swym
życiu, jak je ukształtować, powołanie, wieczność,
jaka wieczność, dlaczego Bóg stał się człowiekiem,
Zmartwychwstanie, małżeństwo, bezżeństwo. Tego
typu pytania będą się tylko potęgować, jeśli nie za-
stanowię się nad stwórczym planem Boga. Co Bóg
pragnął objawić stwarzając człowieka? Jaki plan
miał Bóg stwarzając człowieka na
obraz Boży
?.
Jako młody człowiek ciągle odczuwałem pewien
brak, który wypływał z niewystarczającego poznania
nie tylko Biblii, ale i nauczania Kościoła o sprawach
życia codziennego i wiecznego. I chyba ten brak
był przyczyną mnożenia się pytań. W posłudze ka-
płańskiej odczułem jeszcze bardziej tę konieczność
zagłębiania się w nauce i doświadczeniu wielkich
Ojców Kościoła. To niejako chleb powszedni, który
pokrzepia.
Głębokie zafascynowanie myślą, modlitwą i po-
stawą Jana Pawła II, głębokie zafascynowanie tą
postawą Apostoła naszych czasów, stało się rze-
czywiście wielkim darem i może nawet pewnym
przełomem na drodze moich poszukiwań.
Jan Paweł II pozostanie wielkim
darem i ta
jemnicą
dla wielu pokoleń.
Zdroje ‘żywej wody’
Wyruszyłem więc w drogę w poszukiwaniu no
wych horyzontów życia, biorąc jako mapę Katechezy
Jana Pawła II wygłoszone w okresie: 5 XI 1979 – 28
XI 1984 i zawarte we wspomnianym dziele
Mężczy
zną i kobietą stworzył ich
.
Studiując to dzieło, z każdym dniem zapomi
nałem o swych utartych już stwierdzeniach, wypo
wiedziach i wchodziłem w ‘nowy świat’ myśli i du
cha. Świat, który częściowo już odkryłem podczas
studiów teologicznych i filozoficznych i który odna
lazłem w tradycji Ojców Kościoła pierwszych wie
ków, stawał się bardziej otwartym i zrozumiałym w
duchu myśli i duchu Kościoła, którego nową wiosną
był pontyfikat Jana Pawła II. Prawdziwe ‘zdroje ży-
wej wody’, mądrości, duchowości i doświadczenia
popłynęły z osoby Sługi Bożego Jana Pawła II, Apo-
stoła naszych czasów. Radość i uniesienie płynące
z tych rozważań powiększały horyzonty mojego co-
dziennego wędrowania, mojego życia i codziennej
posługi kapłańskiej. Dzieliłem się tym przeżyciem ze
wszystkimi i wszędzie. Takim to sposobem zrodziła
się myśl książki, którą wydałem w roku 2007 pod
tytułem
Człowiek w tajemnicy stworzenia i odkupie
nia.
Tytuł książki pojawił się spontanicznie, gdyż o
takim człowieku mówił Jan Paweł II: o człowieku,
który niejako wyłania się z tajem-
nicy stworzenia i odkupienia.
Człowiek, kiedy pozna coś
wielkiego nie może milczeć,
lecz pragnie dzielić się tym ze
wszystkimi. W ten to sposób po-
wstało pięć rozdziałów książki,
którą właśnie przedstawiam.
Pierwszy rozdział poświęcony
jest tajemnicy zawartej w Księ-
dze Rodzaju: tajemnicy stworze-
nia człowieka. Rozważania nad
tą tajemnicą wprowadzają nas
w całość stwórczego działania
Boga. Apostoł Paweł w swym
wystąpieniu na Areopagu w Ate-
nach mówi:
Jesteśmy bowiem z
Jego rodu...
Dz 17, 24-31
.
Słowa
Apostoła Pawła odzwierciedlają
właśnie tajemnicę stworzenia:
Uczyńmy człowieka
na Nasz obraz, podobnego Nam,
Rdz 1, 26. Po
dobieństwo Boże w człowieku wyraźnie wskazu-
je na ‘Boży rodowód’ każdego z nas, każdej istoty
ludzkiej, od momentu poczęcia po horyzonty wiecz-
ności.
‘Człowiek historyczny’, o którym mówi J.P. II, w
swych katechezach, to człowiek naszych czasów, a
jednocześnie ten
na początku
, do którego odwołuje
się Jezus Chrystus w swych rozmowach ze współ-
czesnymi mu ludźmi (por. Mt 19, 4-12, Mt 10, 1-
12).
‘Człowiek historyczny’ to człowiek dotknięty już
cierpieniem, skażeniem grzechu pierworodnego.
Grzechu, który stał się konsekwencją zerwania
pierwszego przymierza z Bogiem-Stwórcą. Przy
mierza, które było wyrazem miłości i przestrogi
Stwórcy.
Skażenie jednak nigdy nie może być rozumiane
jako autentyczny stan natury człowieka. Wiąże się
jedynie z utratą możliwości widzenia świata, jakim
był
na początku
. Człowiek nigdy więcej nie potrafi
odtworzyć tej rzeczywistości
na początku
, ale po-
trafi i powinien wzrastać w nowej, tej, którą odkrywa
się w tajemnicy Objawienia Bożego.
Stąd też życie człowieka nie jest tylko realizacją
swych osobistych planów, ale winno stawać się dą-
żeniem do widzenia świata oczyma Stwórcy. Takie
dążenie i takie spojrzenie umożliwi dostrzec udziela-
nie się Boga w każdej chwili ludzkiej historii. W każ-
dej chwili naszego życia. Ponieważ istota człowieka
niejako ‘wyłania’ się z istoty samego Boga, dlatego
Bóg tak bardzo troszczy się o swoje stworzenie.
Właśnie w nauczaniu Jezusa Chrystusa od
krywamy obraz
nowego człowieka
, dotkniętego
‘pożądliwością ciała i zmysłów’, a jednocześnie wy-
zwolonego do ‘nowego życia’. Chrystus czyni nas
wolnymi nie od naszych słabości, lecz karmiąc nas
Swym ciałem, czyni nas wolnymi dla nas samych,
a tym samym dla Boga. Chrystus nie uczynił nas
bezgrzesznymi, ale dał nam moc, abyśmy takimi się
stawali, przyjmując Jego naukę, Jego ciało i krew.
Dlatego też drugi rozdział książki poświęciłem
antropologii ‘nowego stworzenia’; nowej świado
mości własnego ‘ja’ i świętości ciała ludzkiego. To
bardzo ważny temat, który właściwie jest jedną z
myśli przewijających się przez całość książki. Ciało
ludzkie nie może być zredukowane do sfery wyra
żania uczuć, do sfery przeżyć. Nie może być defi
niowane z punku widzenia ‘popędu seksualnego’,
gdyż właśnie
pojecie ‘popędu’ nawet w samym
swym brzmieniu mówi o wewnętrznym przymusie,
analogicznie do instynktu...
Ciało ludzkie jest darem, w którym i poprzez
który człowiek wyraża własną osobowość, dlate-
go zasługuje na szczególną troskę i szacunek. W
ciele i poprzez naturę swego ciała człowiek wyraża
świadomość swej tożsamości jako kobieta czy też
jako mężczyzna.
Gender
ideologia stara się zdezo
rientować to naturalne uwarunkowanie człowieka,
jako kobiety czy też jako mężczyzny, dlatego ważne
jest przywrócenie właściwego sensu i zrozumienia
ciała ludzkiego. Właściwego sensu i zrozumienia
tożsamości mężczyzny i kobiety. ‘Oblubieńczy’ sens
ciała wyrażający treść daru i obdarowania jest wy-
razem zawartej w nim
tajemnicy
promieniowania miłości
.
Ciało ludzkie w wymiarze do-
czesności i wieczności zawiera
prawdę o człowieku, którą obja-
wia Zmartwychwstały Chrystus.
Tak jak Chrystus zmartwych-
wstał, tak i my zmartwychwsta-
niemy do nowego życia, pisze
św. Paweł ...
zasiewa się cia
ło zmysłowe − powstaje ciało
duchowe
...1Kor 15, 35ff Tajem-
nica Zmartwychwstania Chry-
stusa Pana uświęca ciało każdej
osoby, ciało każdego człowieka.
Tajemnica Zmartwychwstania
Chrystusa ukazuje właściwy
sposób patrzenia na ciało męż
czyzny czy kobiety.
Co znaczy być świętym?
Trzeci i czwarty rozdział książki poświęciłem
właśnie uświęceniu ciała i przebóstwieniu -
theosis
,
to jest wprowadzenie człowieka w tajemnicę miło
ści Trójcy Świętej. Często używamy słowa ‘święty’
mając na myśli człowieka niejako idealnego, który
osiągnął najwyższe granice doskonałości. Czy ta-
kiego człowieka ma Chrystus na myśli w swym na-
uczaniu?
Tajemnica przebóstwienia,
świętość
w ujęciu
Jana Pawła II jest tajemnicą przeniknięcia i nasy
cenia tego, co jest istotowo człowiecze, tym co isto-
towo Boskie. Przebóstwienie jest więc szczególnym
wyrazem ‘żywej i uświęcającej komunii’ człowieka z
Bogiem. Świętość w naszym codziennym zrozumie-
niu jest właśnie wchodzeniem w tajemnicę Trójcy
Świętej. Sakramentalna posługa Kościoła pomaga
nam na tej drodze naszego podstawowego powoła-
nia. Tę antropologiczną prawdę o człowieku głoszo-
CZŁOWIEKWTAJEMNICY STWORZENIA I ODKUPIENIA
ROZWAŻAJĄC KATECHEZY JANA PAWŁA II
(ciąg dalszy na str. 21)