Michael sierpień - wrzesień 2009

Pismo MICHAEL Journal: 1101 Principale St., Rougemont QC, J0L 1M0, Canada • Tel.: (450) 469-2209 •

www.michaeljournal.org

Dwumiesięcznik MICHAEL: ul. Komuny Paryskiej 45/3A, 50-452 Wrocław, Polska • Tel.: (071) 343-6750 •

www.michael.org.pl

sierpień-wrzesień 2009

Ci, którzy często zaglądają do Internetu, znają

stronę

wikipedia.org

, darmową encyklopedię na

prawie każdy temat. Faktycznie, jeśli szukamy słów

„kredyt społeczny”, otrzymamy bardzo uczciwe wy-

jaśnienie tej kwestii. Oto nowa wersja artykułu za-

mieszczonego w Internecie.

Kredyt Społec ny jest społec no-ekono

mic ną filo ofią, w której konsumenci, posia

dający pełną, odpowiednią siłę nabywc ą, usta-

lają politykę produkcji wykor ystując swoje

monetarne prawo do głosowania. W tym aspek-

cie termin ‘demokracja ekonomic na’ nie o na-

c a kontroli robotnika nad pr emysłem. Odbie-

rając politykę produkcji instytucjom bankowym,

r ądowi i pr emysłowi, Kredyt Społec ny pr e-

widuje powstanie „arystokracji producentów

ustalanych pr e demokrację konsumentów i

służących jej”

(C. H. Douglas,

Credit-Power and

Democracy

Termin „Kredyt Społeczny”, jako formalna na

zwa, pochodzi z pism brytyjskiego inżyniera i twór-

cy ruchu Kredytu Społecznego Clifforda Hugh Do-

uglasa (1879-1952), który napisał książkę pod tym

tytułem w 1924 r. Według Douglasa, prawdziwym

celem produkcji jest konsumpcja i produkcja musi

służyć prawdziwym, swobodnie wyrażonym intere-

som konsumentów. Każdy obywatel powinien mieć

korzystne, pośrednie dziedzictwo we wspólnym

kapitale poprzez całkowity i dynamiczny dostęp do

owoców produkcji zagwarantowanych przez Naro-

dową Dywidendę i Wyrównaną Cenę. Zakładając,

że jedynie władza znajdująca się w wielu rękach

jest bezpieczna, Kredyt Społeczny jest filozofią dys-

trybucji, a jego polityką jest nadanie władzy wielu

jednostkom. Filozofia Kredytu Społecznego jest

najtrafniej podsumowana przez samego Douglasa:

„Systemy ostały stwor one dla c łowieka, a nie

c łowiek dla systemów, a interes c łowieka, któ-

rym jest jego własny rozwój, jest ponad ws yst-

kimi systemami, c y to teologic nymi, polityc -

nymi c y ekonomicznymi”

(Douglas,

Economic

Democracy

Polityka ekonomic na Kredytu

Społec nego

Clifford H. Douglas zaproponował twierdzenie,

że stawka dochodów mniejsza niż ceny, tworzone

podczas danego okresu produkcji, powoduje nie

dobór siły nabywczej. Jego twierdzenie A + B za

kłada, że jeśli A jest sumą zarobków, wynagrodze

i dywidend wypłacanych konsumentom, a B to cena

kosztów ogólnych i amortyzacji nie wypłacanych

konsumentom, wówczas cena żądana za wszystkie

towary musi być przynajmniej równa A + B. Ale po-

nieważ tylko wynagrodzenie A stanowi dochód, więc

siła nabywcza konsumentów jest mniejsza niż ceny

towarów wyprodukowanych w tym samym czasie.

Douglas sugerował, że szerzące się bezrobo

cie, zadłużenie, bieda i wojny są nieuchronne dla

podtrzymywania takiego systemu. Douglas wierzył,

że w sytuacji, gdy automaty stopniowo zastępują

pracę człowieka, w wyniku czego ludzie mają dużo

wolnego czasu, Kredyt Społeczny jest w stanie za

pewnić konsumentom wystarczającą siłę nabywczą

do kupna wszystkich wyprodukowanych dóbr. Jego

teoria Kredytu Społecznego zawiera trzy podstawo-

we składniki:

• Dywidenda Narodowa apewniająca ws yst-

kim obywatelom podstawowy, agwarantowany

dochód be w ględu na to, c y dana osoba pra-

cuje, c y nie,

• Cena wyrównana (mechani m regulacji

cen), która od wierciedla r ec ywisty kos t pro-

dukcji jako pr eciętną s ybkość konsumpcji w

stosunku do pr eciętnej s ybkości produkcji w

jednakowym okresie c asu,

• Narodowe Biuro Kredytowe, które ustala

statystyc ną wysokość kredytu, jaki powinien

krążyć w obiegu ekonomic nym.

Teoria ekonomic na

Douglas nie zgadzał się z klasycznymi ekono

mistami, takimi jak Adam Smith i David Ricardo, któ-

rzy dzielili czynniki produkcji na ziemię, pracę i kapi-

tał. Nie zgadzał się także z Karolem Marksem, który

twierdził, że całe bogactwo jest wynikiem pracy. Do-

uglas uważał, że „kulturowe dziedzictwo społecze -

stwa” było podstawowym czynnikiem w produkcji.

Nasze kulturowe dziedzictwo jest zdefiniowane jako

wiedza, technika i postęp, które były przekazywane

nam stopniowo od początków cywilizacji. W konse-

kwencji, nie musimy na nowo zaczynać od „wyna-

lazku koła”.

„Jesteśmy tylko administratorami

kulturowego d ied ictwa i w tym wymiar e kul-

turowe d ied ictwo jest własnością nas ws yst-

kich, be wyjątku”

(Douglas,

The Monopolistic

Idea

). Douglas krytykował także klasyczną ekono-

mię, ponieważ oparta była na handlu wymiennym,

podczas gdy nowoczesna ekonomia opiera się na

operacjach monetarnych.

Istota pienięd y i kredytu

Dla klasycznego ekonomisty, pieniądze są środ-

kiem wymiany. Tak było w przypadku, gdy więk-

szość bogactwa była wytwarzana przez pojedyncze

osoby, które następnie wymieniały je między sobą.

W ekonomii współczesnej podział pracy powoduje

podział produkcji na różnorakie operacje, wskutek

czego bogactwo jest wytworem współpracujących

ze sobą ludzi. Na przykład, robotnik w przemyśle

samochodowym nie wytwarza bogactwa (tzn. sa-

mochodu), pracując w pojedynkę, ale tworzy je

współpracując z innymi robotnikami przemysłu sa-

mochodowego, z budowniczymi dróg, pracownika-

mi przemysłu naftowego, z zakładami ubezpiecze-

niowymi itd.

W tym aspekcie bogactwo jest wspólną kasą, z

której każdy może korzystać, a sprawność nabyta

przez ludzi współpracujących w procesie produkcji

jest zwana „niewypracowanym zyskiem związku”

– historycznym nagromadzeniem, które Douglas

nazwał „kulturowym dziedzictwem”. Środkiem ko-

rzystania z tej kasy są banknoty, rozprowadzane

przez system bankowy.

Pieniądze wzięły początek z systemu produk

cyjnego, wktórymwłaściciel bydła bił skórzane krążki

reprezentujące ilość stad bydła. Te krążki mogły być

następnie wymieniane na kukurydzę, a producenci

kukurydzy mogli zamienić je w przyszłości na rów-

nowartą ilość bydła. Słowo „pecuniary” („pieniężny”)

pochodzi od łaci skiego „pecus”, tzn. „bydło”. Dzi-

siaj system produkcji i system dystrybucji/system

monetarny są rozłączone. Douglas wykazał, że po-

życzka tworzy depozyt, prezentując na to matema-

tyczny dowód w swojej książce „Kredyt Społeczny”.

Kredyt bankowy składa się z ogromnej ilości pienię-

dzy i jest tworzony za każdym razem, ilekroć bank

udziela pożyczki. Douglas był jednym z pierwszych,

którzy rozumieli kredytową naturę pieniędzy. Słowo

„kredyt” pochodzi od łaci skiego „credere”, co zna-

czy – „wierzyć”. „Podstawą wartości pieniędzy jest

wiara, że człowiek może za nie dostać to, co chce”

(Douglas,

Warning Democracy

Pieniąd nie powinien być postr egany jako

towar, ale rac ej jako bilet, banknot, środek

dystrybucji produkcji. „Pytanie o banknot re

pre entujący coś, co możemy na wać wartością,

ma dwie strony. Z jednej strony jest banknot

jako taki – pieniąd , który twor y coś co na y-

wamy ‘skutec nym żądaniem’ – drugiej strony

jest coś, co na ywamy ceną” (Douglas,

The Use

of Money

). Pieniąd jest skutec nym żądaniem,

a środkiem do u yskania wrotu tych pienięd y

są ceny i podatki. W miarę jak kapitał astępuje

pracę w procesie modernizacji, pieniąd powi-

nien stopniowo stać się instrumentem dystry-

bucji.

Douglas uważa, że problem produkcji c y

niedostatku jest już dawno ro wią any. Nowym

problemem jest dystrybucja. Douglas krytykuje

system bankowy dwóch powodów: 1) a to, że

jest formą r ądu, który centrali uje swoją wład ę

od stuleci, i 2) a to, że uważa siebie a właści-

ciela pienięd y, które twor y, co Douglas uważa

a równo nac ne awładnięciem narodu. Do-

uglas uważa, że pieniąd jest tylko abstrakcyjną

repre entacją prawd iwego kredytu społec ne-

go, a prawd iwy kredyt społec ny jest dolnoś-

cią wspólnoty do dostarc ania dóbr i usług, tam

i wtedy, gdy są one potr ebne.

Teoria polityc na

Clifford H. Douglas zdefiniował demokrację jako

„wolę ludzi”, a nie rządy większości (Douglas,

The

Nature of Democracy

), sugerując, że Kredyt Spo-

łeczny może być wprowadzony w życie przez każ-

dą partię polityczną wspomaganą efektywnym żą-

daniem społecze stwa. Po wprowadzeniu go, by

osiągnąć realistyczną integrację środków i celów,

polityka partyjna może przestać istnieć. Tradycyjna

demokracja urny wyborczej jest sprzeczna z Kre

dytemSpołecznym, który zakłada prawo do wolnego

wyboru jednej rzeczy w danym czasie i wycofania

się z umowy z innym niezadowalającym partnerem.

Douglas był orędownikiem tzw. „odpowiedzialnego

głosowania”, gdzie nie ma anonimowych głosów.

„Indywidualny wyborca musi być indywidualnie od-

powiedzialny za swój głos, a nie opodatkowywany

kolektywnie”.

Sprzeciwiając się tworzeniu Partii Kredytu

Społecznego Douglas uważał, że żadna grupa wy

branych amatorów nie powinna nigdy rządzić grupą

kompetentnych w technicznych sprawach eksper-

tów. Podczas gdy eksperci są ostatecznie odpo-

wiedzialni za osiągnięcie wyników, celem polityków

winna być presja na ekspertów, by ci dostarczyli

takich rezultatów polityki, jakich domaga się spo-

łecze stwo. Według Douglasa, „właściwą funkcją

parlamentu jest wymuszanie realizacji wszelkich

działa natury publicznej, aby wszyscy ludzie mie-

li z nich maksimum pożytku. Kiedy zrozumiemy tę

ideę, kryminalna absurdalność systemu partyjnego

staje się ewidentna” (Douglas,

The Tragedy of Hu-

man Effort

Filo ofia Kredytu Społec nego

Douglas opisał Kredyt Społeczny jako „politykę

Przegląd Kredytu Społecznego

Seria Świadectwa

▪ Tom 1.

Anna Walentynowicz:

Moja „Solidarność”

(Format A5, s. 114, cena det. 14 zł / $10)

▪ Tom 2.

Ludwik Makowiecki:

Obrazki wojenne

(Format A5, s. 36, cena det. 6 zł / $4)

▪ Tom 3.

Gloria Polo:

Trafiona przez piorun

(Format 13x20 cm, s. 112, cena jednego egz. 7 zł / $5,

dostępny także w wersji angielskiej i na płycie kompak-

towej)

* Do każdej książki należy dodać $2 / 2 zł jako koszt wysyłki,

przy zamówieniach powyżej 10 egz. koszt wysyłki pokrywa

Wydawnictwo.