Michael styczeń - luty 2007

7 / 16

MICHAEL Journal: 1101 Principale St., Rougemont QC, J0L 1M0, Canada • Tel.: (450) 469-2209 • Fax (450) 469-2601
Dwumiesięcznik MICHAEL: ul. Komuny Paryskiej 45/3A, 50-452 Wrocław, Polska • Tel.: (071) 343-6750 • styczeń-luty 2007
tej rzeczy. Symbol powinien odzwierciedlać rzecz.
Jeżeli w jakimś kraju jest wiele rzeczy na sprze-
daż, potrzeba wiele pieniędzy, aby rzeczy te roz-
dzielić. Im więcej jest ludzi oraz rzeczy, tym więcej
powinno być w obiegu pieniędzy. W przeciwnym ra-
zie wszystko się zatrzyma.
Dzisiaj brakuje właśnie tej równowagi. Dóbr jest
prawie tyle, ile chce się ich wytworzyć, dzięki zasto-
sowaniu odkryć naukowych, dzięki nowym wynalaz-
kom i ulepszonym maszynom. Jest też wielu ludzi
nie zatrudnionych – ich praca mogłaby być poten-
cjalnym źródłem dóbr. Mnóstwo zawodów jest nie-
użytecznych, a nawet szkodliwych. Jest wiele takich
czynności, których jedynym celem jest destrukcja.
Pieniądz został stworzony w celu utrzymania
obiegu towarów. Dlaczego zatem nie znajduje on
drogi do rąk ludzi w tej samej ilości, jak napływ to-
warów z linii produkcyjnej?
Pieniądz gdzieś powstaje
Wszystko ma początek, z wyjątkiem Boga. Pie-
niądz nie jest bogiem, dlatego ma swój początek.
Pieniądz gdzieś powstaje.
Wiemy, gdzie powstają takie rzeczy użyteczne,
jak żywność, odzież, obuwie, książki. Robotnicy,
maszyny oraz zasoby naturalne kraju stwarzają bo-
gactwo, dobra, których potrzebujemy i których nie
brak.
Ale gdzie powstaje pieniądz, pieniądz, którego
brakuje nam na zakup dóbr, których nie brakuje?
Pierwszym poglądem ku jakiemu się skłaniamy,
nie zdając sobie z tego zanadto sprawy, jest to, iż
istnieje pewna stała ilość pieniędzy i że nie można
jej zmienić; jak gdyby to było słońce, deszcz albo
pogoda Taki pogląd jest błędny; jeżeli pieniądz ist-
nieje, to znaczy, że go gdzieś wytworzono. Jeżeli go
już nie ma, to znaczy, że ci, którzy go wytwarzali,
przestali go tworzyć.
Innym rozpowszechnio-
nym przekonaniem o po-
chodzeniu pieniędzy jest
to, że to rząd je wytwarza.
Ten pogląd też jest błędny.
Rząd dzisiaj nie wytwarza
pieniędzy i stale się uskar-
ża na ich brak. Gdyby to on
je wytwarzał, nie siedziałby bezczynnie przez dzie-
sięć lat w obliczu braku pieniędzy. (I na przykład w
Polsce nie byłoby długu narodowego w wysokości
pięciuset miliardów złotych.) Rząd nakłada podatki i
pożycza pieniądze, ale ich nie wytwarza.
Teraz wytłumaczymy, gdzie się pieniądz rodzi i
gdzie się kończy. Ilość pieniądza regulują ci, którzy
sprawują kontrolę nad jego narodzinami oraz nad
jego śmiercią. Jeżeli wytwarzają go dużo, a mało
zużywają, jest go więcej. Jeżeli zużycie pieniądza
postępuje szybciej od jego wytwarzania, jego ilość
się zmniejsza.
W kraju, gdzie brakuje pieniędzy, poziom na­
szego życia nie zależy od ilości produkowanych
dóbr, lecz od ilości pieniędzy, jakimi dysponujemy
na zakup tych dóbr. A więc ci, którzy kontrolują ilość
pieniędzy, kontrolują standard naszego życia.
„Ci, którzy kontrolują pieniądz i kredyt, stali się
panami naszego życia... Bez ich zgody nikt nie
może nawet oddychać”. (Pius XI, encyklika Quadra­
gesimo anno).
Dwa rodzaje pieniądza
Pieniądz może być zdefiniowany jako coś, co
służy do płacenia, do kupowania; co wszyscy w da-
nym kraju przyjmują w zamian za dobra lub usługi.
Materiał, z jakiego pieniądz jest zrobiony, nie
ma znaczenia. W przeszłości pieniądze były wyko­
nywane z muszli, ze skóry, z drzewa, z żelaza, ze
srebra, ze złota, z miedzi, z papieru, itd.
Obecnie w Polsce (w Kanadzie, w USA) są
dwa rodzaje pieniędzy: jeden nazywany gotówką,
wykonany z metalu i z papieru, drugi powinniśmy
nazwać pieniądzem księgowym (bezgotówkowym),
stworzonym z cyfr, zapisanych w księdze głównej.
Pieniądz gotówkowy ma najmniejsze znaczenie.
Najważniejszy jest pieniądz bezgotówkowy (ponad
95%).
Pieniądzem bezgotówkowym jest konto ban­
kowe. Wszystkie obroty handlowe przechodzą
przez konta bankowe. Pieniądz gotówkowy krąży
lub nie w zależności od stanu handlu. Lecz obroty
handlowe nie zależą od pieniądza gotówkowego; są
one przeprowadzane za pomocą kont bankowych
handlowców.
Za pomocą konta bankowego kupuje się i płaci,
nie posługując się pieniądzem metalowym lub pa­
pierowym. Kupuje się za pośrednictwem liczb.
Mam konto bankowe opiewające na 40.000 zł.
Kupuję samochód za 10. 000 zł. Płacę czekiem.
Kupiec podpisuje czek i składa go do banku.
Bankier dokonuje operacji na dwóch kontach:
najpierw na koncie kupca, które powiększa o 10.000
zł, następnie na moim, które zmniejsza o 10. 000 zł.
Kupiec miał 500.000 zł; obecnie na swoim koncie
bankowym ma zapisanych 510.000 zł. Ja miałem
40.000 zł, teraz na moim koncie bankowym jest za-
pisanych 30.000 zł.
Pieniądz papierowy nie poruszył
się w kraju z powodu tej transakcji.
Przekazałem kupcowi tylko trochę
cyfr. Zapłaciłem mu za pomocą cyfr.
W ten sposób załatwia się ponad
9/10 interesów. Nowoczesnym pie­
niądzem jest pieniądz bezgotówkowy,
to pieniądz wytworzony z cyfr. Jest
go najwięcej, dziesięć razy więcej niż
pieniądza papierowego lub metalo-
wego. Jest to najszlachetniejszy typ
pieniądza, ponieważ uruchamia inny
pieniądz. Jest najpewniejszy, bo nikt
nie może go ukraść.
Oszczędności i pożyczka
Pieniądz bezgotówkowy, jak i ten drugi rodzaj
pieniądza, ma jakiś początek. Ponieważ pieniądz
bezgotówkowy jest kontem bankowym, powstaje
on, gdy zostaje otwarte konto bankowe, chociaż
pieniędzy nigdzie nie ubywa, ani na innym koncie,
ani w niczyjej kieszeni.
Suma na koncie bankowym może powiększyć
się w dwojaki sposób: drogą oszczędności i drogą
pożyczki. Są też inne drogi, ale mogą one być skla-
syfikowane jako pożyczki.
Konto oszczędnościowe jest transformacją pie-
niądza. Zanoszę gotówkę do bankiera. O tę sumę
powiększa on moje konto. Nie mam już pieniędzy
gotówkowych, mam do dyspozycji pieniądz bezgo-
tówkowy. Mogę na nowo otrzymać gotówkę, zmniej-
szając sumę pieniędzy bezgotówkowych na moim
koncie. Jest to prosta transformacja pieniędzy.
Ale ponieważ chcemy się dowiedzieć, jak po­
wstaje pieniądz, więc konto oszczędnościowe, które
jest zwykłym przekształcaniem pieniędzy, nie inte-
resuje nas tutaj.
Pieniądze rodzą się w bankach
Konto pożyczkowe jest kontem wystawionym
pożyczającemu przez bankiera.
Jestem przedsiębiorcą. Chcę założyć nową fa­
brykę. Brakuje mi jedynie pieniędzy. Udaję się do
banku i pożyczam 100.000 zł pod zastaw. Bankier
każe mi podpisać zapewnienie zwrotu kapitału wraz
z odsetkami. Potem pożycza mi 100 000 zł.
Czy te 100.000 zł wręczy mi w banknotach pa­
pierowych? Nie chcę takich. Po pierwsze – są za
bardzo niebezpieczne. Następnie, jestem przed­
siębiorcą, który kupuje w wielu różnych i odległych
miejscach, za pomocą czeków lub elektronicznych
transferów. Chcę konta bankowego na 100.000 zł,
które znacznie ułatwi mi prowadzenie firmy.
Zatem bankier otworzy mi konto na 100.000 zł.
Umieści na moim koncie 100.000 zł tak, jakbym je
przyniósł do banku. Ale ja ich nie przyniosłem, ja po
nie przyszedłem.
Ale czy jest to konto oszczędnościowe założone
przeze mnie? Nie, to jest konto pożyczkowe stwo-
rzone przez samego bankiera, dla mnie.
Twórca pieniądza
To konto na 100.000 zł zostało stworzone przez
bankiera, a nie przeze mnie. W jaki sposób tego do-
konał? Czy ilość pieniędzy w ban-
ku zmniejszyła się z chwilą, gdy
bankier pożyczył mi 100.000 zł?
Zapytajmy o to samego bankiera.
– Panie bankierze, czy po po-
życzeniu mi 100.000 zł ma pan w
sejfie mniej pieniędzy?
– Nie dotykałem sejfu.
– Czy zmniejszyły się konta in-
nych ludzi?
– Pozostały dokładnie takie
same.
– Zatem, co w banku się zmniej-
szyło?
– Nic się nie zmniejszyło.
– Jednak moje konto się zwiększyło. Skąd więc
pochodzą pieniądze, które mi pan pożyczył?
– Znikąd nie pochodzą.
– Ale gdzie one były, gdy wszedłem do banku?
– Nie istniały.
– Ale teraz, gdy są na moim koncie, istnieją.
Więc można powiedzieć, że przed chwilą zostały
stworzone.
– Z pewnością.
– Kto je stworzył i w jaki sposób?
– Ja, z pomocą pióra i kropli atramentu, gdy za-
pisałem 100.000 zł na pana kredyt, na pana zlece-
nie.
– Zatem to pan stwarza pieniądze?
– Bank tworzy pieniądz bezgotówkowy, pieniądz
zapisany cyframi. Oto nowoczesny pieniądz, który
uruchamia inny pieniądz, utrzymując biznes w ru-
chu.
Bankier wytwarza pieniądze, pieniądze bez­
gotówkowe, gdy pożycza konta pożyczkobiorcom,
osobom prywatnym lub rządom. Gdy wychodzę z
banku, w kraju pojawia się nowe źródło czeków,
które przedtem nie istniało. Całkowita suma na
wszystkich kontach bankowych w kraju zwiększyła
się o 100.000 zł. Tymi nowymi pieniędzmi opłacam
robotników, materiały i maszyny, buduję moją nową
fabrykę.
A więc kto stwarza pieniądze? – Bankierzy!
opracował Alain Pilote
Przykłady pieniędzy w przeszłości
Muszelki kauri znajdowały się wśród najwcześniejszych form pienię-
dzy i były używane jako środek płatniczy w Chinach 3500 lat temu. W
niektórych częściach świata używano ich do początku lat 1900-ych. Kauri
były akceptowane jako środek płatniczy przez wielu ludzi w Azji, Europie,
Afryce i na wyspach Pacyfiku w różnych okresach czasu. Przebywały one
wielkie odległości, kiedy przechodziły z ręki do ręki. Kauri były tak ważne
w Chinach, że wpłynęły na kształt chińskiego charakteru, który oznacza
„kupować”. Kauri służyły tak dobrze jako środek płatniczy, ponieważ były
poręczne, łatwe do przeliczania, trwałe i prawie niemożliwe do podrobie-
nia.
Pieniądze w postaci kart do gry używane były jako środek płatniczy w
latach 1685 – 1719 w Nowej Francji, dzisiejszym Quebeku, i we wschod-
niej Kanadzie. Premierem rządu Nowej Francji był Jacques de Meulles.
W 1685 r. zabrakło rządowi srebrnych i złotych monet na wypłaty dla jego
pracowników, głównie żołnierzy. W obliczu tego problemu premier znalazł
twórcze rozwiązanie. Wypisał on na odwrocie kart do gry „przyrzeczenia
płatności” i podpisał je. Potem zarządził, by każdy w Nowej Francji, sprze-
dając towary, zaakceptował te awaryjne „banknoty”.
źródło: http/