Michael październik - listopad - grudzień 2007

7 / 24

MICHAEL Journal: 1101 Principale St., Rougemont QC, J0L 1M0, Canada • Tel.: (450) 469-2209 • Fax (450) 469-2601
Dwumiesięcznik MICHAEL: ul. Komuny Paryskiej 45/3A, 50-452 Wrocław, Polska • Tel.: (071) 343-6750 • październik-grudzień 2007
w każdym społeczeństwie, wybitną cechą Dougla-
sa była głęboka pokora, przejawiająca się w jego
pismach i w jego życiu... Gdzie inni widzieli świat
w kontekście zmagań i osiągnięć ludzkości, a spo-
łeczeństwo jako produkt ludzkiego mózgu i ludz-
kich zachowań, Douglas, z realizmem inżyniera i
dociekliwą duchowością średniowiecznego teologa
postrzegał Wszechświat jako integralną jedność
ześrodkowaną na swym stworzeniu i na swym
Stwórcy i poddaną Jego Prawu.
Podstawą filozofii Douglasa, na której opiera
się ruch Kredytu Społecznego, jest to, że przez
osnowę i wątek Wszechświata przepływa Prawo
Sprawiedliwości – Prawo Boże – które nazywa
on Kanonem. Człowiek musi aktywnie go szu-
kać i w takim stopniu, w jakim go znajdzie i po-
twierdzi, osiągnie harmonię z wszechświatem i
jego Stwórcą. Odwrotnie, w stopniu, w jakim lek-
ceważy oddziaływanie Kanonu i szydzi z niego,
sprowadza katastrofę na siebie.
Jest to nieodłączne w pisarstwie Douglasa, że
przedstawia on społeczeństwo jako coś, co ma swój
udział w naturze organizmu, który może mieć ‘życie i
życie w obfitości’ w stopniu, w jakim jest skierowany
ku Bogu i posłuszny wobec Jego Kanonu... W nim
(w tym organizmie) najwyższa władza ‘Boga Stwór-
cy wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych’
jest absolutna, więc musimy w pełni uznać świętość
ludzkiej osobowości, a
zatem uznać prawo oso-
by do swobodnego wybo-
ru drogi życia i przynależ-
ności do stowarzyszeń,
które może sam wybie-
rać, uznając przy tym
swoją odpowiedzialność
przed Bogiem. I żaden
człowiek nie może odmó-
wić drugiemu tej relacji z
Bogiem i swoimi bliźnimi
bez popełnienia święto-
kradztwa.
Taki koncept, odzwier-
ciedlający ideał chrze­
ścijaństwa jako integrację
Kościoła i społeczeństwa,
który był inspiracją cywili-
zacji europejskiej przez
wieki, wymaga zastoso-
wania planu działania we
wszystkich sferach życia
społecznego: ekonomicznej, politycznej i kultural-
nej. Jest to plan działania, który Douglas nazwał
‘Kredytem Społecznym.’
Patrząc na świat z taką klarowną przenikliwo­
ścią, wyjątkową jak na owe czasy, Douglas widział
przyszłą cywilizację związaną z przeciwnym planem
działania, wywodzącym się ze sprzecznej filozofii,
filozofii ubóstwienia człowieka, dążącej do podpo-
rządkowania mu świata.”
W przemówieniu z 1933 r. zatytułowanym W
pogoni za prawdą (The Pursuit of Truth) Douglas
podkreślił, iż jego główną troską było to, żeby, z
uczciwością we wszystkich dziedzinach, światem
kierowało coś, co nazywa się „kanonem” i żeby
„prawdziwy sukces towarzyszył jedynie stałym wy-
siłkom odkrywania i stosowania tego kanonu, nieza-
leżnie od dziedziny naszej działalności”.
Pieniądz jest symbolem
utworzonym przez człowieka
Podczas gdy prawdą jest, że ruch Kredytu Spo-
łecznego, który zaistniał na całym świecie, odgrywał
główną rolę w nagłaśnianiu tego, jak tworzony i anu-
lowany jest kredyt finansowy przez system banko-
wy, na długo przedtem zanim Douglas pojawił się
na publicznej scenie, wiele autorytetów wyjaśniało
wybranym słuchaczom, jak tworzone były pieniądze
w formie kredytu finansowego albo bankowego.
Oczywiście, ci, którzy zarządzali systemem two-
rzenia kredytu poprzez wieki byli doskonale świado-
mi olbrzymiej władzy, jaką posiadali – tak długo, jak
ludzie powszechnie uważali, że banki pożyczały tyl-
ko pieniądze najpierw w nich złożone i byli ogólnie
nieświadomi realiów systemu monetarnego.
Niezależnie od formy, którą przyjmuje, pie­
niądz jest tylko utworzonym przez człowieka
symbolem bez wartości, chyba że oprócz tego
wytworzone zostanie realne dobro. Dopóki
znaczna liczba ludzi będzie mamiona, aby wie­
rzyć, że ten symbol jest ważniejszy niż na przy­
kład funt masła, dopóty owi ludzie będą na łasce
tych, którzy tworzą i kontrolują te symbole. Cień
jest ważniejszy niż rzecz!
Douglas wspomniał kiedyś, jak niedługo po
skiego w Ottawie w kwietniu 1923 r., kiedy został
zaproszony do Kanady, żeby przedstawić swoje po-
glądy przed Parlamentarną Komisją ds. Bankowości
i Handlu, Douglas nakreślił historię swoich odkryć i
rozwój linii myślenia, która doprowadziła go do kon-
kluzji, jakie osiągnął.
Początek tej „raczej rozwlekłej historii miał miej-
sce około piętnaście lat temu”. Douglas wyjaśnił
jak, w czasie pobytu w Indiach, kierując interesami
Westinghouse’a na wschodzie, prowadził inspekcję
dużego rejonu, posiadającego znaczne zasoby ener-
gii wodnej. Inspekcja była przeprowadzana wskutek
nalegań rządu Indii. Douglas powiedział, że kiedy
wrócił do Kaltkutty i Simli i zapytał, co zostanie zro-
bione w sprawie użycia energii wodnej, odpowiedź
brzmiała: „No cóż, nie mamy żadnych pieniędzy”.
Było to w czasie, kiedy producenci w Wielkiej Bryta-
nii z trudem znajdowali zamówienia, a ceny maszyn
były bardzo niskie. Douglas powiedział, że przyjął
tę odpowiedź i, jak sądził, umieścił ten fakt w odpo-
wiedniej przegródce swojego mózgu.
Następnie przypominał sobie, jak, jedząc często
obiady z dyrektorem generalnym Indii, nudził się
znacznie długimi lekturami na temat kredytu. Dy-
rektor generalny referował swoje doświadczenia z
urzędnikami ministerstwa skarbu w Indiach i Wielkiej
Brytanii, upierając się, że srebro i złoto nie mają nic
wspólnego z sytuacją. „Ona niemal całkowicie za-
leży od kredytu”, mówił. Douglas
spostrzegł, że komentarze jego
przyjaciela, w tamtym czasie,
niewiele dla niego znaczyły, lecz
mimo to czuł, że one także zosta-
ły umieszczone w odpowiedniej
przegródce jego mózgu.
Douglas kontynuował ob-
jaśnianie tego, jak tuż przed
pierwszą wojną światową został
zatrudniony przez rząd brytyjski
w związku z budową kolei pocz-
towej w Londynie. Nie było tam
żadnych fizycznych problemów
w związku z przedsięwzięciem,
ale okresowo zlecano mu wypła-
canie ludziom wyrównania, gdyż
nie było wystarczającej ilości pie-
niędzy. „Potem przyszła wojna”,
mówił Douglas, „i zacząłem do-
strzegać, że można było dostać
pieniądze na każdy cel”. Uderzy-
ło go to jako raczej ciekawostka.
W czasie pierwszej wojny światowej Douglas,
który przeżył służbę we Francji i wymieniany był
jako członek ekspedycji, został wysłany do Królew­
skich Zakładów Sił Powietrznych Farnoborough,
żeby uporządkować „pewien istniejący tam nieład”.
Po kilku tygodniach odkrył on, że po wprowadze-
niu tabulatorów, wspomagających jego kontrolę sys­
temu kosztów fabryki, koszty te były tworzone w o
wiele większym zakresie, niż dochody, które były
rozprowadzane w formie pensji i wynagrodzeń.
Jak prawdziwy naukowiec, Douglas przepro­
wadził przekrojowe badania setek brytyjskich or­
ganizacji przemysłowych i ustalił, że wszystkie one
tworzyły całkowite koszty, odzwierciedlone w ce­
nach, na wyższym poziomie niż rozprowadzały one
siłę nabywczą przez pensje i wynagrodzenia. Póź­
niej Douglas przeprowadził matematyczny dowód
swojego odkrycia, przedstawiony w formie znanego
twierdzenia A + B.
Kontynuując, Douglas powiedział, że następnie
zauważył on, iż wraz z wycofaniem około siedmiu
milionów najlepszych producentów w kraju, ci, któ-
rzy pozostali, starsi ludzie, kobiety i dzieci, potrafili
zbudować cudowne, betonowe miasta. Rynek zo-
stał zalany ogromną ilością produkcji, która miała
być zniszczona na wojnie. Mimo to każdy żył na po-
ziomie co najmniej tak wysokim jak przed wojną.
Douglas myślał nad tymi sprawami, kiedy
jego umysł powracał do jego anglo-indyjskie-
go przyjaciela. Myślał: „Ten człowiek miał rację.
Kluczem do problemu jest kredyt”. Douglas mó-
wił: „Szeroki ogół nie posiada wystarczającej
siły nabywczej”.
„Wiem na podstawie mojej własnej wiedzy
technicznej”, mówił Douglas, „że nie istnieje w
ogóle żaden problem produkcji na świecie i że
nie ma żadnej rzeczy, której, jeśli położycie wa-
sze pieniądze na stole, nie możecie dostać”.
Człowiek musi przestrzegać prawa Bożego
Jeden z najlepszych słownych wizerunków Do-
uglasa jako człowieka i jego filozofii pochodzi od L.
D. Byme’a:
„Pomimo niezwykłości takiej postawy umysłowej
opublikowaniu swego odkrycia, dotyczącego pod­
stawowego błędu we współczesnym systemie
ekonomiczno-finansowym, był zapytany przez
przedstawiciela jednej z międzynarodowych grup fi-
nansowych na Wall Street, co proponuje zrobić, aby
usunąć defekt. Jak stwierdził Douglas, wtedy nie w
pełni zdawał sobie sprawę z faktu, że jego odkry-
cie i propozycje uderzają w sam rdzeń monopolu,
którego reprezentanci, dalecy od zrezygnowania z
władzy, której już zakosztowali, byli zdecydowani
chronić ją i wzmacniać.
Następnie dołożono wszelkich starań, aby
zablokować, fałszywie przedstawić i wypaczyć
to, co Douglas proponował. Wroga reakcja nie­
świętego przymierza międzynarodowych ban­
kierów, marksistów i różnej maści innych grup,
włączając tych, uszczęśliwiających innych na
siłę, którzy poważnie utrzymują, że wiedzą, co
jest najlepsze dla człowieka, jasno pokazała,
że było to filozoficzne wyzwanie rzucone Kredy­
towi Społecznemu, który był widziany jako wiel-
kie zagrożenie dla wszystkich reprezentantów
grup żądnych władzy.
Douglas, fizyczny człowiek, zmarł w 1952 r., ale
prawdy, które odkrył, należą teraz do wieczności. Są
one zasadnicze dla odrodzenia cywilizacji, nieza-
leżnie od tego, ile czasu zabierze takie odrodzenie.
Ci, którzy poznali te prawdy są odpowiedzialni za
przekazanie tej wiedzy następnym pokoleniom.
Zasięg, w jakim zachodnia cywilizacja wciąż
istnieje jest możliwy tylko dlatego, że duchowy
i moralny kapitał przeszłości nie został jeszcze
całkowicie wyczerpany. Ale trzeba tylko wziąć
pod uwagę trudną sytuację zdezorientowanej
młodzieży, ofiar szalonej polityki „pełnego za­
trudnienia” w czasach, kiedy komputer stał się
nawet większym bod cem dla rewolucji prze­
mysłowej niż wprowadzenie energii słonecznej
przez silnik parowy, żeby zdać sobie sprawę z
tego, jaka musi być przyszłość.
Nic dziwnego, że odcięta od swojego własnego
dziedzictwa, wielka ilość młodych ludzi z krajów za-
chodnich jest werbowana do politycznej przemocy
albo zwrócona w stronę narkotyków i innych form
eskapizmu. Upadek Rzymu także spotkał się z
problemem buntu młodzieży.
Metody działania i filozofie
Douglas zauważył, że prawidłowo postawiony
problem jest już w połowie rozwiązany. Punktem
wyjścia przy rozwiązywaniu problemów człowie-
ka powinno być postawienie pytania: „Jaki jest
cel istnienia samego człowieka i jego działalno-
ści?” Podstawowy problem jest więc natury fi-
lozoficznej.
Douglas z pewnością akceptował filozofię
chrześcijańską, skoro pisał: „Grupa istnieje
dla dobra jednostki, podobnie jak pole istnieje
dla kwiatu, albo drzewo dla owoców... Znana re­
plika Chrystusa dana faryzeuszom, że to ‘szabat
jest dla człowieka, a nie człowiek dla szabatu’,
najwyra niej ujawnia przekonanie Chrystusa o
najwyższej wartości jednostki ludzkiej. Nauka
Chrystusa utorowała drogę do wyzwolenia jed-
nostki spod panowania grupy lub systemu.
Badając tę kwestię bardziej dokładnie w The
Realistic Position of The Church of England (Re­
alistyczne stanowisko Kościoła w Anglii), Douglas
podkreślił, że prawdziwie chrześcijańskim jest ta-
kie społeczeństwo, w którym władza, skutecznie
sprawowana, jest w rękach poszczególnych człon­
ków tego społeczeństwa, którzy mogą dokonywać
swobodnego wyboru, uznając oczywiście osobistą
odpowiedzialność za dokonany wybór. Celem An­
tychrysta, ostrzegał Douglas, jest zmuszanie czło­
wieka do tworzenia coraz większych i coraz bar­
dziej scentralizowanych grup, w których najbardziej
Boska cecha, twórcza inicjatywa człowieka, zostaje
zniszczona.
Jednym z najbardziej olśniewających stwier­
dzeń podanych przez Douglasa, które ujawnia jego
prawdziwą pokorę w poszukiwaniu prawdy jest to,
że prawa Wszechświata przekraczają ludzkie my­
ślenie, i że jeśli człowiek chce żyć w harmonii ze
światem, powinien dokładać wszelkich starań, aby
odkrywać te prawa, a następnie być im posłuszny.
Douglas nie mówi, jak rzeczy mają pracować; pró­
bujemy „odkrywać rzeczywistość” stwierdza, aby
rzeczy mogły pracować zgodnie z ich własną na­
turą. Douglas ostrzega, że stałe naruszanie praw,
aby spowodować działanie systemów wbrew natu­
rze, może tylko skomplikować defekty tkwiące w
tych systemach.
(dokończenie w następnym numerze)
Eric Butler